Dünyanın 2 büyüme motorundan bir olan ABD’de iktisat sarsıntıda. Bloomberg “ABD iktisadı yıl sonuna topallayarak giriyor” başlığını atarken, savunma ve uçak üretimi hariç yatırım malı siparişinde artışın beklentinin gerisinde kaldığını not etti. Başka bilgiler de iktisadın süratle ivme kaybettiğine şahitlik ediyor.
Covid-19 salgınına deva bulunamazken, Trump taraftarlarının maske, kapatma, toplumsal ara kararlarına direnmeleri de hem ruhsal açıdan moral bozucu, hem de salgının daha süratli yayılmasını sağlıyor. Bu vatandaşların Noel ve Yıldönümü’nde ağır seyahat edip, salgını hızlandırması önemli bir telaş kaynağı.
Trump, dün Savunma Bütçesi’ni veto etti, lakin Kongre’nin üçte iki çoğunluğu bularak vetoyu iptal etmesi bekleniyor. Öte yanda, Trump’ın Kongre’de üstünde uzlaşılan $900 milyar ek takviye paketini veto etmesi ihtimali de belirdi. İronik olarak, Trump vatandaşlara dağıtılacak mali desteğin $1.200’den $2.000’e çıkartılmasını öneriyor. Demokratlar bu teklife derhal atladı, fakat Cumhuriyetçiler’in denetiminde Senato burun kıvırıyor.
ABD iktisadında salgının yarattığı ekonomik hasarın 9 aydan evvel giderilemeyeceğini düşünen uzmanlar, $2 trilyonu aşan bir mali takviye paketinin daha faydalı olduğunu öne sürüyor. Danışmanlık firması RSM başekonomisti Joseph Brusuelas “Bu paket çok geç kaldı, ve çok güdük” yorumunu yaptı. “Sağlanan takviye mutlaka şiddetlenen salgının yaratacağı kapatmalar ve kısıtlamaların acısını giderecek nitelikte değil. Bu bir takviye paketi değil, boğulanlara can simidi”. Brusuelas ve bir dizi ekonomist 2ci Mali Takviye Paketi’nin kış resesyonunu engellemek için çok geç devreye gireceğinin altını çiziyor.
Bu esnada, ABD’den gelen dataların kalitesi de bozulmaya başladı. ABD ferdî gelirler Kasım ayı verisi aylık bazda %1,1 düşüşle piyasa beklentisinin epey altında kalırken, şahsî harcamalar %0,4 gerileyerek piyasa beklentisine yakın bir görünüm sergiledi. Michigan Üniversitesince ölçülen Tüketici İnanç Endeksi, Aralık’ta 80,7 düzeyinde beklentinin hafif altında gerçekleşti. Daha evvel açıklanan süreksiz data 81,4 düzeyindeydi.
Investing.com muharriri Deniz Engin’e nazaran, ABD’de işsizlik maaşı müracaatları son haftada 803 bine geriledi. Evvelki hafta 23 bin kişi artışla 885 bine yükselen sayı, 892 bin olarak revize edilirken son haftada ise müracaatlar 89 bin kişi azalarak 803 bine geriledi.
Artan olay ve can kaybı nedeniyle kısıtlamalara giden ABD’de bilhassa cafe, bar ve restoranların kapalı olması nedeniyle hizmet kesiminde kayıplar yaşanıyor. Evvelki haftalara oranla son haftada düşüş olsa da 800 bin tabanı son derece yüksek ve pandemi öncesi 300 bin ortalamaya sahip olan başvurulardaki sert bozulma devam ediyor.
Pandemi periyodunda 2,4 trilyon dolar ile rekor düzeydeki teşvik paketinin akabinde bu hafta 900 milyarlık teşvik paketi kabul edildi, teşvik paketinde direkt yardım, kira takviyesi ve eğitim kurumları öncelikli sırada yer alıyor, fakat ABD Lideri Trump, bu paketi yetersiz gördüğü için onaylamayacağını açıkladı. Yıl bitmeden yeni teşvik paketinin artık uygulanmasında ısrarcı olan yetkililer düzenlemeler için görüşme halindeler. Ya pakette sayı artışı ya da ek bir paket ile teşviklerin uygulamaya konulması bekleniyor.
Trump Savunma Bütçesini Veto Etti
Atilla Yeşilada: “Mali bir çöküş olmasından korkuyorum”
IMF: Euro Bölgesi’nde COVID-19 sonrası iyileşme ve büyüme üzerine beş grafik
ABD Hazine Bakanı Yellen’a “güçlü dolar” baskısı
Para Tahlil