Gazete Duvar’dan Gazeteci Osman Çaklı DİSK Genel Lideri İstek Çerkezoğlu ile yaptığı röportajda, geçen yıl korona virüsü salgını kapsamında açıklanan iktisat paketiyle uygulamaya koyulan ve 31 Mart 2021’de sona erdirilen “Kısa Çalışma Ödeneği” hakkında konuştu. Pandemi boyunca en değerli gelir dayanaklarından biri olan ödenekten bugüne kadar yaklaşık 4 milyon kişi faydalanmıştı.
Kararın mümkün sonuçlarını konuştuk.
‘EN DÜŞÜK KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNİN MİNİMUM FİYAT OLMASI GEREKTİĞİNİ SAVUNDUK’
Siyasi partilerden, sendikalara, esnaf odalarından, sivil toplum örgütlerine kadar geniş bir etraf tarafından 31 Mart’ta sona erdirilen uygulamanın sürdürülme daveti yapılmıştı. Pandemi devam ederken kısa çalışma ödeneğinin yerine öbür bir uygulama konmaması en sık lisana getirilen tenkitlerden oldu.
İstek Çerkezoğlu, DİSK olarak salgın periyodunun birinci günlerinden itibaren çalışanların gelir kaybına karşı kısa çalışma ödeneğinin uygulanmasını savunduklarını kaydetti. Salgın şartlarında ön kuralsız bütün emekçilerin bundan yararlanmasını ve en düşük kısa çalışma ödeneğinin taban fiyat olması gerektiğini söylediklerini belirten Çerkezoğlu, “İşsizlik Sigortası Fonu kaynaklarının bunun için kâfi olduğunu datalarla ortaya koyduk” diye konuştu.
‘ÖDENEK PATRONLAR TARAFINDAN YÖNTEMSİZ KULLANILDI’
Kısa çalışma ödeneğinin salgın döneminde sigortalı emekçilere yönelik en değerli dayanak olduğunu lisana getiren Çerkezoğlu, kısa çalışma ödeneğinin birtakım patronlar tarafından adapsız kullanıldığına dikkat çekti. Ödenek ölçüsünün azlığı ve şartların yükü üzere meselelerin üzerine gidilmediğini de kelamlarına ekleyen Çerkezoğlu, “Ağır şartlar yüzünden milyonlar kısa çalışma ödeneğinden faydalanamadı yahut çok düşük ölçülerde dayanak aldı” dedi.
‘HÜKÜMET AYRIMCI BİR YOL İZLEDİ’
Hükümetin salgın sürecindeki siyasetlerini eleştiren Çerkezoğlu, “Hükümet ayrımcı bir yol izleyerek milyonlarca işçiyi etkileyen mecburî fiyatsız müsaade uygulamasını başlattı. Ardından İşsizlik Sigortası Fonu’ndan ‘nakdi fiyat desteği’ ile günde 39 lira ödeneği reva gördü. İş ve gelir kaybı yaşayan 3,7 milyon personel kısa çalışma ödeneğinden yararlanırken, patronlar tarafından fiyatsız müsaadeye ayrılan ve çok daha düşük nakdi fiyat dayanağı alan personel sayısı 2 buçuk milyona yaklaştı” diye konuştu.
‘İŞSİZLİK BÜYÜYECEK’
Kısa çalışma ödeneğinin sonlanmasının çalışanlar açısından problemli bir durum yaratacağının altını çizen Çerkezoğlu, “Türkiye tarihinin en büyük iş ve istihdam kaybını yaşıyoruz. Esasen bir ekonomik kriz vardı. Üzerine pandemi eklendi. Uygulamanın sonlamasıyla, işten çıkarma yasak olsa dahi işten çıkarmalar artacak. İş yeri kapatmaları olacak. Bilhassa küçük esnaf ile yanında 2-3 kişi çalıştıranlar açısından önemli zorluklar oluşacak. Bir de patrona tanınan tek taraflı fiyatsız müsaade hakkı var. Kısa çalışma yerine fiyatsız müsaade tercih edilecek. Özetle kısa çalışma uygulaması pandeminin toplumsal ve ekonomik tahribatı sürdüğü surece devam etmeli. En düşük ölçü minimum fiyat olmalıdır. Kod 29 zulmüne, fiyatsız müsaade uygulamasına son verilmeli. Salgın ve işten çıkarma yasağı periyodunda işin durması durumunda, özel bölümde çalışan personellere kısa çalışma ödeneği uygulanmalıdır” tabirlerini kullandı.
Röportajın tamamı burada.
Para Tahlil
