Pandeminin Türkiye iktisadına de ağır ziyan verdiğini belirten Milletlerarası Bağlar Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Kasım Han, dünya iktisadının 2020’de yaklaşık yüzde 3,4 büyümesi beklenirken yüzde 4,3 küçüldüğü düşünüldüğünde bu global krizin sonuçlarının vahametinin daha net anlaşılacağını söyledi. Han, “Türkiye yüzde 1.8 büyüme ile bu alanda 2020’yi en iyi geçiren G20 üyelerinden biri olsa da kendine has kırılganlıkları nedeniyle, iktisadında bu sayıların karşılık gelmesi gereken yüksek performansı bu seviyede hissetmiyor” dedi.
Altınbaş Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet Kasım Han, pandeminin bir yılını iktisattan diplomasiye geniş bir perspektifte SÖZCÜ’ye kıymetlendirdi.
TOPLUMSAL YARA KOLAY GEÇMEZ
Pandeminin insanlığı gerçeklerin soğuk yüzüyle çok sert ve trajik biçimde karşı karşıya bıraktığını tabir eden Han, “Nasıl açlık ve fakirlik birer global sorun ise ve sonuçları da dünyanın dört bir yanına yayılıyorsa, pandemi de o denli. Sonuç itibariyle bugünün sıkıntıları, pandemi dahil lakin onunla kısıtlı kalmamak kaydıyla global tahliller gerektiriyor” dedi.
Han, üniversite eğitimi olmayan çalışanlar açısından istihdamın şu an olduğu üzere gelecekte de kolay olmayacağını belirterek, bu kesitlerin çok değerli meşakkatler yaşadığını ve bunun yıkıcı tesirinin, dünyanın öbür taraflarına nazaran Türkiye’de daha ağır olduğunu söyledi.
“Burada değerli olan toplumun kıymetli kesitlerinin geleceğe itimatla bakabilmesi sorunu” diyen Han’a nazaran bu sorun sosyolojik açıdan önemli sonuçlar doğuracak. Han, ortaya çıkacak toplumsal yaranın kolay kolay geçmeyeceğini söz ederken, “Türkiye’nin son on yıldır önemli biçimde göç aldığı düşünülürse, yönetilmesi dikkat gerektiren bir kırılganlıktan bahsediyoruz demektir” sözlerini kullandı.
AÇLIK VE FAKİRLİK PANDEMİSİ
Entegre bir dünyada, neredeyse her sosyo-ekonomik kararın kuvvetli bir kelebek tesiri yaratma potansiyelinin bulunduğunu söz eden Han, şu değerlendirmeyi yaptı: “ABD Başkanlık koltuğunda oturan kişinin verdiği kararlar iklim değişikliğinden, global ticaret ve güvenliğe tüm dünyayı ilgilendiren, hepimizi etkileyen, sonuçlar doğuruyor. Biz memleketler arası iş birliğini hangi kurallar ve kurumlar çerçevesinde var edeceğimize karar vermek ve bu kararı hayata geçirmek noktasında başarısız olduğumuzu tüm çıplaklığıyla gördük bu pandemide.
Bunun bedeli, o da şimdilik kaydıyla, 2,5 milyon vefat. Nasıl açlık ve fakirlik birer global sorun ise ve sonuçları da dünyanın dört bir yanına yayılıyorsa, pandemi de o denli. Sonuç itibariyle bugünün problemleri, pandemi dahil fakat onunla kısıtlı kalmamak kaydıyla, global tahliller gerektiriyor.”
DÜNYA TİCARETİ, SEYAHAT KÜRESEL İKTİSAT İÇİN KRİTİK
Pandemi devri dünya ticareti hakkında sayılar paylaşan Han, şunları söyledi:
“Dünya ticareti ve global büyüme ortasındaki korelasyon katsayısının 0,81 olduğunu, yani büyüme ve ticaret artışı ortasında neredeyse birebir bağlantı bulunduğunu; pandemi öncesi, 2019 yılında, dünyada yaklaşık 4,4 milyar insanın uçakla seyahat ettiğini ve nihayet dünya nüfusunun 7,7 milyara ulaştığını hatırlamak yararlı olabilir. Dünya tarihine bakıldığında salgınlar daima vardı fakat yayılımı bu kadar süratli olmuyordu. İnsan deveranı sonluydu. Bu kadar kısa vakitte ve bu kadar büyük ölçüde insanın seyahat etmesi imkânı yoktu ve bu hareketliliğin ekonomik refahla bağı böylesine organik de değildi. Bir ekonomik aktivite cinsi olarak hudut aşan ticaret sosyo-ekonomik hayatın bu derece merkezi bir etkileyicisi değildi. Bu pandemi bizi bu gerçeklerin soğuk yüzüyle çok sert ve trajik biçimde karşı karşıya bıraktı.”
Lena Komilova/FT: Piyasalar yakında büyümeyi değil, sürdürülebilirliğini fiyatlayacak
Çin GSMH’si ABD’yi 10 seneye geçecek lakin ABD 50 yıl daha varlıklı kalacak
Aşı savaşları, Albayrak ihtimali & tam kapanma senaryoları | Atilla Yeşilada
Para Tahlil
