Dış ticarette şubat performansı konuşuladursun, daha temeldeki bir sıkıntıyı ihtarlarla birlikte lisana getirmenin kaide olduğu bir süreçteyiz. Artık stoktan ne kadar üretim yaptığımızı ve kasaya kaç dolar koyduğumuzu değil, günün sonunda kasada kaç para bıraktığımızı ve sürdürülebilir dış ticareti gündeme almak zorundayız.
İşte bu çerçevede İktisat Gazetecileri Derneği olarak DEİK ile işbirliği içerisinde yürüttüğümüz toplantılar dizisine konuk olan DEİK Asean Çalışma Kümesi Lideri ve Türkiye – Tayland İş Kurulu Lideri Cemil Çakar’ın telaffuzlarına dikkat etmek gerekiyor.
Dünyanın güç ekseninin Atlantik’ten Asya’ya kaydığına dikkat çeken Çakar, bu bölgeyle ikili ticaretimizdeki yapının açık verdiğini ve kesinlikle masaya yatırılması gereğine işaret ediyor. 22 yıldır Asya Bölgesi ile çalışan bir iş insanı olarak bölgeye salt bir satınalma duygusu içinde yaklaştığımızı belirten ve bunun değiştirilmesinin mecburî olduğunu vurgulayan Çakar, pazar potansiyelinin de göz arkası edilmemesi gerektiğini belirtiyor.
Bölgeye yönelik esasen son periyodun en dikkat cazibeli gelişimi kısaca RCEP olarak nitelendirilen Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Paydaşlık. 15 üye ülke dünya nüfusunun ve iktisadının yüzde 30’unu oluşturuyor. Yani ortada çok önemli tesirleriyle bundan sonraki sürece damga vuracak geniş bir blok var.
Bölgenin dev ve entegre bir üretim üssüne dönüştüğünü ifaden eden DEİK Asean Çalışma Kümesi Lideri, menşei kriterinin değerine atıfta bulundu ve “Bir eserin yüzde 40’ı, bloktaki ülkelerden birinde üretiliyorsa, gümrüksüz dolanımı kelam konusu olacak” dedi.
Bu yapının Türk üreticilerine önemli bir rakip olacağına işaret eden Cemil Çakar riski bu başlığıyla ortaya koyarken, kolektif yapılar oluşturup, birlikte üretim yoluyla 2,2 milyarlık bir nüfusa hitap edebilmeyi de fırsat olarak nitelendirdi.
Bölgeye yönelik çok net dış ticaret açığı verdiğimiz ortada. Lider Çakar, bunun alım – satım yoluyla kapatılmasının mümkün olmadığına dikkat çekiyor. Temel olarak ilgileri geliştirip, bedel yaratacak işlere imza atmanın muhtaçlığını paylaşıyor.
Japonya’daki beyaz eşya üreticisi markamızı örnek gösteren Türkiye – Tayland İş Kurulu Lideri, bu atılımın sonuçta Japonlar’la paydaşlığı da beraberinde getirdiği söyledi. Pekala ne yapmalı?
Çakar, 3-4 KOBİ’nin akıl teri yaratarak bir ortaya gelmesiyle, bölge firmalarıyla işbirlikleriyle atılım yapmasının ehemmiyetine değindi. Ayrıyeten kelam konusu olan paydaşlık, teknoloji transferini da sağlıyorsa, devletin teşvik düzeneğini da değiştirerek bunu desteklemesi gereğini paylaştı.
Son periyotta artan bir moda olan şirket satışları ile ilgili önerisi de paylaşan Çakar “Firmalarınızı satmayın. Şayet pay devrediyorsanız, oradaki şirketten de pay devralın” dedi. Asya’yı öğrenmek gerektiğini söyleyen DEİK Asean Çalışma Kümesi Lideri şu ikazlarda bulundu:
“Dünya genelindeki bölgesel bloklaşmanın dış ticareti etkileyeceği kesin. Mümkün olduğunda stratejik kümelenmelerin içinde yer almak lazım. Bölgeselleşmeyi görmezden gelemeyiz. Afrika’dan Amerika’ya, AB’den Asya’ya kadar her yapıda, o yapıya uygun stratejiler geliştirmeliyiz.”
Yani özetle Asya’da büyük bir potansiyel var ve Lider Çakar’ın tek isteği, ‘dönüp orada ne oluyor diye bakmamız’. Zira gördüklerimizin içinde tehditler de fırsatlar da var. Mesela biz pandemiden tedarik noktasında çıkarlı çıkacağımızın hayalini kuruyoruz.
Yetmiyor; yarına da çalışıyorlar. Mesela Tayland 55 milyar dolarlık yatırımla 12 alanda geleceğin Tayland’ını inşa ediyor. Biyokimyasallardan siber güvenliğe, robotlardan fintech teşebbüslerine kadar geleceğin kesimlerini akıllı kentler, akıllı vagonlar üzere geleceği anlatan bahis başlıklarında kurguluyorlar.
Özetle bloklaşma dünyadaki yeni dış ticaret modeli. Bu sahanın içinde kalmak ise alıp, satmak ya da salt ithalat-ihracatla içinden çıkabilecek bir özellikte değil. Ortak gelecek ve ortak üretim modellerini yaygın bir biçimde kurgulamak gerekiyor. Bunların içinde de potansiyeli en yüksek alan Asya.
Hisse mı almak istiyoruz? Nasıl mı başlayacağız? Cemil Çakar tek cümleyle başlangıç noktasını özetliyor. Diyor ki: “Yeter ki istikametinizi döndürün ve oradaki gelişmelere mercek tutun.” Bence çok akılcı. Ya da geleneği bozmayın ve ne aldık-ne sattık onu konuşun. Lakin ne vakte kadar konuşursunuz; işte orası kuşkulu.
TEPAV Perakende İtimat Endeksi Şubat’ta geriledi
Şubat dış ticaret bilgileri ne anlatıyor?
AB aşı pasaportu Türk turizmine darbe mi?
Gerçek İktisat: 2020’de iktisadı büyüyen 2 iktisattan biri Türkiye… Pekala nasıl?
@cetinunsalantv
Para Tahlil
