Büyüdük evet. Yan tesir olarak döviz ve faiz şoku yaratarak büyüdük.
Açıklanan son çeyrek %5,9 büyüme verisinin ayrıntılarına bakalım ki 2021’e aktarılan büyüme kaynaklı kırılganlıklarda .
Üçüncü çeyrek dataları sonrasında beklenmedik sürprizler yok. İkinci çeyrek daralma %9,9’dan %10,3’e ve üçüncü çeyrek büyüme de %6,7’den %6,3’e güncellenmiş. Ayrıntılar ortasında dikkat cazip olanlar
- Tarımın son çeyrekte %4 büyümesi,
- Sanayi bölümünün son çeyrekte %10,3 ile üçüncü çeyrekteki %7,3’lük büyüme oranının üzerine çıkması,
- İnşaat dalında 3Ç20’de elde edilen %4,7 büyümenin son çeyrekte %12,5 daralmaya dönmüş olması.
- Harcamalar tarafında hanehalkı tüketimin son çeyrekte %8,2 büyüyerek 3Ç20’deki %8,5 gücünden fazla kaybetmiş olmayışı,
- Kamu harcamalarında üçüncü çeyrekte görülmeyen ölçekte bir harcama artışının %6,6 ile gerçekleşmesi,
- Düşen faizle birlikte ivmelenen yatırım harcamalarında 3Ç’de elde edilen %21,9’luk artışın, son çeyrekte %10,3’e düşse de güçlü kalmaya devam edişi,
- Net dış ticaretin ithalattaki artış nedeniyle tekrar büyümeyi aşağı istikamette etkileyişi.
Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış serinin ayrıntılarına da büyümenin 2021’e sarkan yönlrini anlamak açısından bakmak gerekli.
Burada birinci dikkat çeken 3Ç’de evvelki sert daralan çeyreğe nazaran elde edilen %15,9 büyümenin %1,7’ye gerilemiş olması. %15,9 2Ç’de sıhhat krizi nedeniyle beklenmedik şok daralmanın akabinde gelen olağandışı bir sayıydı. Üçüncü çeyreğin üzerine elde edilen %1,7 ise, büyümenin nasıl ivmelendirilerek son çeyrekte de kuvvetli devam etmekte oluşunu yansıtmakta.
- Tarım üretimi son çeyrekte üçüncü çeyreğe nazaran eksiye dönmüş durumda %-0,1 ile,
- Endüstrideki büyüme hala çok kuvvetli: Son çeyrekte üçüncü çeyreğe kıyasla %2,3 artmış ki 3Ç’deki büyüme %30,8’di,
- İnşat kesiminde tam bir hezimet var: 3Ç büyümesi çeyreksel olarak %3,6 iken, son çeyrekte evvelki çeyreğe nazaran %-11,4,
- Hanehalkı tüketimi işe 3Ç’de ikinci çeyreğe nazaran %21,9’la patlamışken son çeyrekte %%0,8’e gerilemiş durumda,
- Kamu harcamaları ise tam gaz devam etmekte: %3,7 ve %3,6 sırasıyla son iki çeyrek için mevsimsel olarak düzeltilmiş seride.
- Yatırımın ivmesi ise yok olmuş: 3Ç20’de %20,2 olan büyüme son çeyrekte evvelki çeyreğe nazaran %2,7 daralmış.
- AB tarafında toparlanma ile ihracat son çeyrekte evvelkine nazaran %19 artarken ithalat da yavaşlayan iç talep ile %0,2 artmış.
Sonuç olarak bu dataların anlattığı, 2021 birinci çeyrekte %4-5 ortası büyüme beklentisi içine girebileceğimiz. Yılın tamamı için IMF’nin beklentisi %6 büyüme. Piyasadaki ortalama beklenti %4,5 ile daha gerçekçi görünüyor.
Yasakların kalkması ve ekonomik aktiviteye dönüş yaz başını bulacak. AB iktisadında olduğu üzere 2020’den 2021’e ötelenen iç talep durumu Türkiye özelinde yok zira talep artışı geçen sene teşvik ettirilerek elde edildi esasen. TL/dolarda 7,00’ın altı kalıcı görünmüyor. Mümkün dış siyaset şoklarına açık, yüksek faiz ve yüksek enflasyon ortamı büyümeyi eksiye döndürmeyecek olsa da, enflasyonu çift hanede bırakacak %4 civarı daha ölçülü bir büyüme 2021 için daha gerçekçi.
GA.
@guldematabay
Para Tahlil
