Borsa İstanbul’un tarihi amacı İSO 500 şirketlerinin halka arzı. Lakin bu devler içinde halka açık şirket sayısı 2017’de 69’ken şu anda 66’ya düşmüş durumda. Son iki yıla bakıldığında halka arz edilen toplam 15 şirketin arz büyüklüğünün 1.7 milyar lirayı, piyasa bedelinin 5.7 milyarı bulmadığı görülüyor. 2010’dan bu yana Borsa İstanbul’da halka açılan 145 şirketin toplam piyasa bedeli 117 milyar lira. Halka açılan toplam fiyat ise 30 milyar liraya ulaştı. Bu yıl ise büyük şirketlerin de ortasında yer aldığı 35 şirketin daha halka arz için Sermaye Piyasası Şurası (SPK) ve Borsa İstanbul’a başvurduğu söz ediliyor.
Bu yıl şimdi yalnızca 1 şirket, Işık Plastik, Borsa İstanbul’da halka açıldı. Lakin ortalarında büyük şirketlerin de bulunduğu 35 şirketin daha halka arz için Sermaye Piyasası Şurası (SPK) ve Borsa İstanbul’a başvurduğu söz ediliyor. SPK vakit zaman bu şirketlerin halka arzı için müsaade de veriyor. Son olarak SPK haftalık bülteninde Türk İlaç ve Serum Sanayi şirketinin halka arzına müsaade çıktı. Borsa İstanbul’un tarihi gayesi ise İstanbul Sanayi Odası’nın açıkladığı en büyük 500 yahut 1000 şirketin halka açılması. Şu anda borsada büyüklü küçüklü 477 şirket bulunuyor. Ne yazık ki bu şirketlerin yalnızca 66’sı İSO 500 şirketlerinden oluşuyor.
BİST BÜYÜK HALKA ARZLARI BEKLİYOR
Öteki yandan bilhassa geçen yıl ve bu yıl halka açılan şirket büyüklükleri ile geçtiğimiz yıllar karşılaştırıldığında son 2 yılda halka açılan şirketlerin boyutunun küçük kaldığı görülüyor. Son 2 yılda halka açılan toplam 15 şirketin halka arz büyüklüğü 1.7 milyara şirketlerin toplam büyüklüğü ise 5.7 milyar liraya lakin ulaşıyor. Bu sayı 2010’da yatırımcısı ile buluşan Koza Altın’ın arz büyüklüğü ve halka açıldığında oluşun piyasa bedeli ile birebir. Bu şirketin şu andaki piyasa pahası 21 milyar lirayı geçti. Yani 15 şirketin pahası 2010’da halka arz edilen 1 şirket kadar değil. Halka arza ait yatırımcı ilgisi de düşünüldüğünde bundan sonraki arzların büyüklerden olmaması için rastgele bir neden yok.
Geçtiğimiz yıllara bakıldığında 2010 ile 2015 yılları ortasındaki 5 yılda her yıl 20’nin üzerinde şirketin halka açıldığı görülüyor. Son 10 yılda halka açılan şirket sayısında rekor 28 şirket ile 2012 yılında. 2011’de de 27 şirket paylarını borsadaki ortaklarına açmaya karar vermiş. Büyüklük açısından bakıldığında ise 2010 yılında 34 milyar liralık büyüklüğe sahip 23 şirketi görüyorüz. Bu şirketleri halka açılan kısma nazaran sıralandığında rekor kıran yıl olarak 2010 tekrar 8.3 milyar lira ile göze çarpıyor. Bu 2010’da halka açılan şirketlerin borsa ortaklarından 8.3 milyar lira topladığı manasına geliyor. Borsaya yatırımcı tarafından en çok nakit kaynak girişinin sağlandığı ikinci yıl ise 5.9 milyar lira ile 2018 yılı oldu. 2018’de toplam pahaları 20 milyar ilra olan 10 şirketin payları Borsa İstanbul’da süreç görmeye başladı.
SON 10 YILIN EN BÜYÜĞÜ AVİVASA EMEKLİLİK
2010’dan bu yana Borsa İstanbul’da halka açılan 145 şirketin toplam piyasa kıymeti 117 milyar lirayı buldu. Halka açılan toplam fiyat ise 31 milyar liraya ulaştı. Tek tek şirketlere baktığımızıda ise 2018’de halka açılan ve piyasa kıymeti 7,4 milyar lira olan Enerjisa, 6.4 milyar lira olan Şok Marketler ile 8.4 milyar liralık bedeli ile 2014’te yatırımcı ile buluşan ve yüzde 20’sini halka açan Avivasa Emeklilik dikkat çekiyor. Yüzde 36’sı halka arz edilen Şok Marketler yatırımcısından 2.3 milyar lira topladı. 2010’da halka açılan ve piyasa pahası 5.6 milyar lira olan Koza Altın, 7.3 milyarlık büyüklük ile Torunlar GMYO, 8,1 milyar liralık Emlak GMYO, 5.8 milyar lira ile Bera Holding, 3 milyar lira ile Odaş Elektrik Borsa İstanbul’a gelen öteki büyük şirketler olarak sıralanıyor. Geçen yıl borsaya gelen en büyük şirket ise 1.6 milyar liralık piyasa kıymeti ile Kervan Besin oldu.
Kaynak: haberturk.com
Para Tahlil
