Bahar aylarında tamamlanması beklenen Sütaş Doğu Güneydoğu Anadolu Sütçülük Projesi Bingöl Entegre Tesisleri yatırımının, Bingöl ve etrafına ekonomik ve sosyo ekonomik tesirlerini içeren “Bölgesel Tesir Tahlil Raporu” 29 Ocak’ta, Tarım ve Orman Bakanı Sn.Bekir Pakdemirli ve Sanayi ve Teknoloji Bakanı Sn.Mustafa Varank’ın iştirakiyle gerçekleşen bir toplantı ile kamuoyuyla paylaşıldı.
Rapor, yatırımın bölgesel bir kalkınma projesi niteliğinde olduğunu ve Bingöl’ün Türkiye’nin önde gelen bitkisel yem üretimi ve hayvancılık cazibe merkezlerinden biri haline geleceğini ortaya koyuyor.
Sütaş’ın, Karacabey, Aksaray ve Tire’den sonra, 4. entegre tesisi olacak Bingöl Entegre Tesisleri yatırımı süratle ilerliyor. Bahar aylarında açılışa hazırlanan Bingöl Entegre Tesisleri’nin Bingöl ve etrafına yönelik ekonomik ve toplumsal tesirlerini inceleyen “Sütaş Doğu Güneydoğu Anadolu Sütçülük Projesi – Bingöl Entegre Tesisleri Yatırımının Sosyo-Ekonomik Tesirleri: Bölgesel Dinamik Girdi-Çıktı Tahlili (2018-2033)” raporu, 29 Ocak’ta Tarım ve Orman Bakanı Sn. Bekir Pakdemirli ile Sanayi ve Teknoloji Bakanı Sn. Mustafa Varank’ın katıldığı bir toplantı ile kamuoyuyla paylaşıldı.
Sütaş yatırımı ile Bingöl’de kişi başına düşen gelir %40 artacak
Yatırımın Bingöl ve etrafına olan tesirlerini geniş bir halde inceleyen ve Türkiye’de nadir rastlanan nitelikteki “Bölgesel Tesir Tahlili Raporu”, Prof. Dr. Erinç Yeldan ve Bölgesel Kalkınma Uzmanı Kamil Taşçı tarafından iki yıl süren ağır bir çalışma ve araştırma devri sonunda ortaya çıktı.
Raporda, Sütaş’ın faaliyetlerine başlamasıyla birlikte bölgede üretim teknolojisinde değişim, işsizliğin azalması, iş gücü niteliğinde gelişim, hane gelirlerinde artış, dışarıya göçün durması, hatta nitelikli nüfusun geriye dönmesi, gelir dağılımında dengelenme ve toplumsal ve kültürel dönüşümün hızlanması üzere bölgeyi önemli ölçüde değiştirecek gelişmeler beklendiği belirtiliyor.
Raporda, Sütaş Bingöl Entegre Tesisleri yatırımı, az gelişmiş ve gelişmiş bölgeler ortasında yakınsamayı sağlayan bir bölgesel kalkınma projesi olarak tanımlanıyor.
Oluşturacağı ekosistem ve refah artışı sayesinde sıçrama tesiri yapması beklenen projenin öngörülen rakamsal sonuçları da çok çarpıcı. 2033 yılında Bingöl’ün GSYH’sının %61’ine denk gelen 1.3 milyar dolarlık kısmı, Sütaş’ın doğrudan ve dolaylı tesirleri sayesinde oluşacak. Sütaş yatırımı olmaksızın 2033 yılında Bingöl’de fert başı gelirin 7.322 dolar olması beklenirken, bu sayı %40 ziyadesiyle, 10.221 dolar olarak gerçekleşmesi, böylelikle Bingöl, Türkiye’de fert başı gelir açısından 73’üncü sıradan 38’inci sıraya yükselmesi bekleniyor. SÜTAŞ yatırımı sonrasında Bingöl ekonomisindeki büyüme ve canlanma ile vilayetten 2033 yılı itibariyle yıllık 404 milyon USD vergi geliri elde edilmesi mümkün olabilecek. SÜTAŞ’ın ödeyeceği 1 ünite vergi ödemesine karşılık yatırım ve üretim faaliyetlerinin uyarma tesiriyle Bingöl’de tahakkuk edecek vergi fiyatı 2,5 katına erişecek. Yapılan bir diğer hesaplamaya nazaran ise Sütaş’ın oluşturacağı 1 kişilik istihdam, bölgede 8 kişilik ek istihdam oluşturacak.
Bingöl’den etrafa yayılan tesir
Bingöl ve etrafındaki altı vilayette tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin gelişmesinde kıymetli rol oynayacak yatırımın, tarım ve hayvancılığın yanı sıra, makine ekipman üretimi, ambalaj materyalleri üretimi, inşaat, lojistik, ziraî teknolojiler ve takviye hizmetleri üzere çok değişik alanlardaki faaliyetleri harekete geçireceği öngörülüyor.
Sütaş Kümesi Lideri Yılmaz: “Sütaşkı’mızı Türkiye aşkımız ile birleştirerek, yatırımlarımıza devam ediyoruz.”
Sütaş İdare Heyeti Lideri Muharrem Yılmaz, sütçülük etrafında oluşan paha zincirinin bereketli ve birçok dalı harekete geçiren bir iş olduğunun altını çizerek, Sütaş’ın “çiftlikten sofralara” iş modelinin; ekonomik, toplumsal tesirleri ve kapsayıcı özellikleri ile bir “Bölgesel Kalkınma Modeli” niteliğinde olduğunu belirtti.
Bu model ile hayata geçirilen “Sütaş Güney Marmara Sütçülük Projesi – Karacabey Entegre Tesisleri”, “Sütaş Orta Anadolu Sütçülük Projesi – Aksaray Entegre Tesisleri” ve “Sütaş Ege Sütçülük Projesi – Tire Entegre Tesisleri”nin, kendi bölgelerinde yarattığı ekonomik ve toplumsal tesirlerle bölgelerinin kalkınmasına kıymetli katkılarda bulunduğunu vurguladı. Hazırlıkları tamamlanmakta olan “Sütaş Doğu Güneydoğu Anadolu Sütçülük Projesi”nin bölgeye katkısını kıymetli bilgilerle paylaştı;
“1 milyar 115 milyon TL yatırım bedelli “Doğu Güneydoğu Anadolu Sütçülük Projesi Bingöl Entegre Tesisleri” kapsamında; süt hayvancılığı eğitim merkezi ve eğitim çiftliği, damızlık süt sığırı çiftlikleri, düve yetiştirme çiftliği, besi çiftliği, yem bitkileri tarımı, yem fabrikası, süt eserleri fabrikası, biyogaz elektrik üretim tesisi ve organomineral gübre tesisi bulunuyor. Ayrıyeten hayvan sıhhati ve kuşak ıslah bahislerine odaklanacak bir Ar-ge merkezi yer alıyor.”
Sütçülüğün; üretim sürecinde kullandığı doğal kaynakları geri dönüştürebilen özelliğiyle de çevresel sürdürülebilirlik açısından iyi bir örnek olduğunu belirten Yılmaz; Sütaş’ın bitkisel üretimden başlayarak, gübre ve güç üretimine kadar uzanan iş modelinin; çevresel, toplumsal, ekonomik ve kurumsal boyutlarıyla özgün bir sürdürülebilirlik modeli oluşturduğunu belirtti.
Sütaş’ın, sütçülüğe odaklanarak, bu alanda uzmanlaşıp büyürken, “Çiftlikten Sofralara” güçlü bir tedarik zinciri yapısına ulaştığını, ayrıyeten besin güvenliği ve güvenilirliği bakımından çağın beklentilerini karşılayabilen bir örnek haline geldiğini vurgulayan Yılmaz; “Çiftlikten Sofralara Entegre Modeli” ile ineğin beslendiği yemden başlayarak, tüketicinin sofrasına kadar giden süreci yönetiyor ve denetim altına alıyoruz. Pandemi devri ile birlikte bu modelin kıymeti bir defa daha ortaya çıktı. Beşerler muteber besine olan muhtaçlıklarını bu devirde bir kere daha kuvvetle hissettiler. Ayrıyeten tedarik zinciri garantisinin değeri de tekrar fark edildi. Biz çok şükür çiftlikten sofralara modelimizle bu türlü bir modele sahip olduğumuz için avantajlıyız. Bu iş modelimizle hem tedarik teminatı hem de tüketicilerimizin beklediği besin teminatı sağlanmış oluyor.” dedi.
Tesislerde, 1.012 şahsa direkt istihdam sağlanacağını belirten Yılmaz; 8 yıldan beri Bingöllü gençlerin Karacabey Meslek Yüksekokulu’nda eğitim gördüğünü, Sütaş’ın Karacabey ve Aksaray tesislerinde çalışarak bu proje için hazırlandığını, Artık Bingöl’e döndüklerini ve bu tesislerde vazife yapacaklarını belirtti.
Bingöl tesislerindeki süt eserleri fabrikasının günde 1.000 ton kapasite ile çalışacağını belirten Yılmaz, tesis tam kapasite ile çalıştığında bölgede;
Yıllık 1 milyar 22 milyon TL süt hasılası sağlanacağını
Projenin yılda 1 milyar 554 milyon TL hayvancılık hasılası ve yem üretimleriyle 905 milyon TL bitkisel üretim hasılası oluşturması hedeflendiğini,
İşçi fiyatları, taşıma, dağıtım masrafları ve öbür mal, hizmet alımlarıyla bir arada Sütaş yatırımının
bölgede yaratacağı direkt ekonomik faaliyetin toplamının yıllık 2 milyar 945 milyon TL olmasının beklendiğini belirtti.
Para Tahlil
