Merkezi idare bütçesi Aralık’ta 40,7 milyar TL açık verdi
Aralık 2019’da 31,8 milyar TL açık veren bütçe istikrarı Aralık 2020’de 40,7 milyar TL açık verdi. Bu periyotta bütçe gelirleri yıllık bazda %34 artışla 97,6 milyar TL olurken, bütçe harcamaları %32,2 artarak 138,3 milyar TL’ye yükseldi. Aralık 2019’da 27,6 milyar TL olan faiz dışı açık da 2020’nin birebir devrinde 35,8 milyar TL açık vererek yıllık bazda %29,5 artış kaydetti.
2020 yılında bütçe açığı 172,7 milyar TL’ye yükseldi
2019 yılında 124,7 milyar TL olan bütçe açığı 2020 yılında %38,5 artışla 172,7 milyar TL’ye çıktı. Bu devirde bütçe gelirleri %17,6, bütçe harcamaları %20,2 arttı. 2019 yılında 24,8 milyar TL açık veren faiz dışı istikrar, 2020 yılında da 38,8 milyar TL açık verdi.
Vergi gelirlerindeki yıllık artış Aralık’ta %29,4…
Vergi gelirleri Aralık ayında %29,4 ile süratli artış kaydetti. Bu devirde dahilde alınan katma paha vergisi ve özel tüketim vergisindeki (ÖTV) artış öne çıktı. Aralık’ta yıllık bazda artan yurt içi araba satışlarının ve Eylül ayından itibaren uygulamaya alınan yeni ÖTV oranlarının da tesiriyle motorlu taşıtlardan alınan ÖTV yıllık bazda %171 ile süratli artış sergiledi. Öte yandan, bu periyotta alınan bağışlar ve yardımlar ile özel gelirler kaleminde gözlenen %115’lik azalış dikkat çekti.
Yıllık gelişmelere bakıldığında da vergi gelirlerinin 2019’a kıyasla %23,6 ile süratli artış kaydettiği görülüyor. Öteki taraftan bu devirde salgına bağlı gelişmelerin de tesiriyle teşebbüs ve mülkiyet gelirleri %36,6, alacaklardan tahsilat da %23,4 oranında azalarak bütçe gelirlerindeki artışı sınırlayan kalemler oldu.
Faiz masraflarında süratli artış…
Cari transferler kalemi Aralık’ta hanehalkına yapılan transferler ile hazine takviyelerinin tesiriyle bütçe harcamalarındaki artışta tesirli olmayı sürdürdü. Bu devirde sermaye transferlerinde ve sermaye masraflarındaki yıllık sırasıyla 100,2’lik ve %48,2’lik artışlar dikkat çekti. Aralık ayında yıllık bazda yüksek oranlı artış kaydeden bir öteki kalem de borç verme sarfiyatları oldu.
Yıllık gelişmelere bakıldığında 2020 yılında faiz harcamalarının 2020 yılında %34 artışla 139 milyar TL’ye ulaştığı izlendi. Bu meblağın %71’i iç borç faiz ödemelerinden, %19,8’i dış borç faiz ödemelerinden oluştu. Bu periyotta faiz dışı harcamalar ortasında cari transferler ile mal ve hizmet alım masraflarındaki artışlar öne çıktı.
Kaynak: İş Bank Araştırma notu
Gerçek İktisat: Cari açık arttı da işsizlik düştü mü?
Hazine’nin TCMB’den Borçlanması ve Hazine’nin Bir Bankadan Borçlanması
Güldem Atabay: TL yüksek faizle rahatladı, iktisatta tansiyon yükseliyor
FÖŞ: Bu bütçeyle 2021 güç geçecek
Para Tahlil
