Ülkede ekonomiyi takip ettiğini söyleyen birden fazla insan ya balık hafızalı ya da üç maymunu oynuyor. Bugün nereye gitseniz ana gündem hususunu dövizdeki artış oluşturuyor. Bir de altın fiyatlarındaki artış.
Her ikisinin de sürpriz olmadığı, bağıra çağıra önümüze geldiği bir süreci yok sayıp, sonra da ‘niye çıktı’ diye şaşkınlık tabir etmek, bence akılla bağdaşmıyor. Türkiye’nin para gereksiniminden risk primine kadar bir çok mevzuyu göz önüne alırsanız esasen bunu çözersiniz.
Artık soruyorum: Türkiye’nin döviz muhtaçlığı bugün mü ortaya çıktı? Elbette hayır… Ortaya çıkan tek gerçek borcunu borçla çeviren bir ülkenin, artık borç bulamaması ve iktisadının de daha evvel yapılan yanlışlar nedeniyle sürece açıkta yakalanmasından ibarettir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın aktardığı istatistikler haberlere yansıdı. Bu datalar gösteriyor ki 2020 Mart itibariyle ülkenin dış borç stoku 431 milyar doları aştı. Bunun da 257 milyar dolarlık kısmını dolar borçları oluşturuyor.
Bu kompozisyonun yaklaşık 119 milyar doları da bir yıldan az müddette ödemesi gereken kısa vadeli borçlardan oluşuyor. Ayrıyeten bir noktayı da hatırlatmak lazım… Kısa vadeli borçlarımız içinde ne oranda uzun vadeli borç var onu da bilemiyoruz. Zira geri kalanı uzun vadeli borç diye nitelendiriliyor.
Pekala sanki 12 ay artı bir gün, bir ay ya da iki ay diye nitelendirebileceğimiz devirde biriken borç ne? Kimse bununla ilgili bir bilgi vermiyor. Türkiye’nin uzun vadeli borç bulamadığını dikkate alırsanız; burada, yani bir yılın çabucak üzerinde birikmiş bir borç stokunun da sürpriz olması güç.
Tüm bunlara, pandemi ile birlikte ortaya çıkan ekstra riskleri; ödemeler zinciri kırılan ekonomiyi, ihracat pazarları ve gelirleri; yani cirosu değil kârı zora giren gerçek kesimi, cari açık finansmanının bir numaralı ilacı olan turizm gelirlerinin anlamsız oranlarda gerçekleşeceğinin görüldüğünü dikkate alırsanız; ortaya çıkan tablonun kur üzerinde baskı yaratması şaşırtan olmaktan çıkıyor.
Ayrıyeten Türkiye’nin borç para bulamadığını da swap açılımından zati anlıyoruz. Son olarak İngiltere’de kamuoyuna yansıyan yüzde 1000 faiz talebi ne oranda talihimiz olduğunu da bize anlatıyor.
Biraz kendinize de, ülkeye de samimi davranarak bu sorunun temel ve ders çalışılmayan bir sorun olduğunu kabul edip; gerçekçi tahlillere baş yorun. Yoksa sizin resmi basın bülteni üzere medyaya verdiğiniz hamasi iletilerin, karşılıksız kahramanlık şovların hiçbir şeyi yararı yok.
Yalnızca vakit kaybedip, faturayı ağırlaştırıyoruz.
@cetinunsalantv
Para Tahlil
