TBMM’nde devam eden 2021 bütçe görüşmeleri çok korkutucu açıklamalara sahne oluyor. Kamu-Özel İşbirliği ismi verilen, eski Yap-İşlet-Devretler’in bütçeye maliyeti de bu sayede tesadüfen ortaya çıktı. 2021 yılında takriben TL1.356 milyarlık merkezi bütçeden KÖİ’lere 83,7 milyar TL aktarılacak. Faiz giderlerinin yüzde 30’dan fazla artarak 179.5 milyar TL’ye ulaşması bekleniyor. Kamu yatırımları için ayrılan hisse ise tekrar düşük tutulmuş ve toplam bütçenin yalnızca yüzde 7.65’ini (104 milyar TL) oluşturuyor.
2021 bütçesinin 536 milyar TL’sini cari transferler (Sosyal güvenlik kurumlarına yapılacak transferler, vazife ziyanları, toplumsal maksatlı transferler, fonlara yapılan ödemeler vb.) oluşturuyor. 2020’ye nazaran cari transferler kalemi 82 milyar TL artarken, bütçe transferleri içinde aslan hissesini Kovid-19 salgını ve ekonomik krizin tesiriyle önemli meseleler yaşayan Toplumsal Güvenlik Kurumuna yapılacak transferler oluşturacak.
6 MİLYARLIK OTOYOL
Yap-İşlet-Devret projesi ile yaptırılan Aydın-Denizli Otoyolu’nun maliyeti hakkında da konuşan Karaismailoğlu, daha evvel “614 milyon TL tasarruf edilecek” dediği otoyolun toplam maliyetinin 1 milyar 813 milyon Euro olduğunu kaydetti. Karaismailoğlu, şimdiki kura nazaran maliyeti 16 milyar TL’yi aşan Aydın-Denizli Otoyolu için şu bilgileri verdi: “Aydın-Denizli Otoyolu’nun yatırım maliyeti 699 milyon Euro’dur. Bunun üzerine bakım, işletme maliyeti, üç yıl imal, on yedi yıl işletmedeki bakım, işletme maliyeti 561 milyon Euro, finans maliyetini koyduğunuz vakit, 17 yılda 482 milyon Euro, yenileme ve ağır bakım maliyeti de 69 milyon Euro’dur.”
İktidarın kamu özel iş birliği (KÖİ) ismi altında yürüttüğü ‘müşteri garantili’ projelere 2019 bütçesinde ise 9.7 milyar, 2020 bütçesinde 18.9 milyar TL ayrılmıştı. Kamuoyunun reaksiyonu nedeniyle iktidar 2021 yılında ne kadar garanti ödemesi yapılacağını gizlemek için kanun değişikliği yaptı. Artık hangi alanlarda ne kadar ‘garanti ödemesi’ yapılacağını gösteren ‘fonksiyonel sınıflandırma’ kalemleri bütçede gösterilmeyecekti. Ancak, Karaismailoğlu’nun TBMM bütçe komitesinde açıklmaları, KÖİ ödemelerinin ne süratle yükseldiğini gözler önüne serdi.
TL döviz kuru istikrar kazansa da, bu işletmelere trafik, yolcu, ya da hasta başı ödeme garantisi verildiği için, bütçeden aldıkları hisse azalmayacak. Zira, yavaşlayan büyüme paralelinde, KÖİ’ler projekte edilen gelirleri üretemiyorlar. Bu da yetmezmiş üzere, otoyollar ve kent hastaneleri ihaleleri aralıksız sürüyor.
Bütçenin Kara Deliği Toplumsal Güvenlik Açıkları olurdu, bunlara artık faiz ve KÖİ sarfiyatları de eklendi. Türkiye açısından bütçe açığını azaltmak hayal oluyor.
Kaynaklar:
KÖİ’lere 83 milyar TL
2021 bütçesi ne getiriyor?
Atilla Yeşilada: Islahatlar gelmedikçe resesyonu atlatamayız
Türkiye’nin 3 Büyük Finansal Sıkıntısını Çözmek Zorundayız
İş dünyası Erdoğan’dan ne istedi?
Çetin Ünsalan: Sorunu aşmadık; öteledik
Para Tahlil
