İBB’nin zelzele araştırmasına nazaran, İstanbulluların yarısı 1999’dan evvel inşa edilen konutlarda oturuyor. Çürük raporu çıksa ‘Evinizi boşaltır mısınız?’ sorusuna iştirakçilerin yüzde 22’si ‘Hayır’ karşılığını veriyor. Nedeni ise maddi yetersizlikler.
İBB’nin İstanbul İstatistik Ofisi, İstanbul halkının zelzele algısını ve hazırlıklarını ölçmek maksadıyla hazırladığı ‘İstanbul’da Sarsıntıyla İlgili Algı ve Tavır Araştırması’nı yayınladı. Araştırma için 5-7 Kasım tarihlerinde 769 şahısla telefon aracılığıyla anket yapıldı.
YÜZDE 48 ESKİ BİNALARDA OTURUYOR
T24’ün haberine nazaran, iştirakçilerin yüzde 48’i, 1999’teki Gölcük sarsıntısından sonra yapılmış binalarda otururken, yüzde 52’si sarsıntı öncesi binalarda yaşadığını belirtti.
Bunun yanında, yüzde 46,4’ü oturduğu konutun kendisine ilişkin olduğunu, yüzde 47,4’ü kirada bulunduğunu, yüzde 6,2’si ise konut sahibi olmayıp kira da ödemediğini söyledi. Kiracıların yüzde 57,2’sinin 1999’daki sarsıntı öncesi binalarda oturduğu kaydedilirken, konut sahiplerinde ise bu oranın yüzde 47,1’de kaldığı görüldü.
İştirakçilerin yüzde 61,8’i 4-6 kat ortası binada yaşadığını tabir ederken, yüzde 22,4’ü 1-3 kat ortası, yüzde 9,7’si 7-9 kat ortası, yüzde 6,1’i 10 kat ve üzeri binada yaşadığını belirtti.
HALKIN YÜZDE 40’I ‘YAŞAM ÜÇGENİ’Nİ BİLMİYOR
18-40 yaş ortası kümesinin yüzde 55,6’sı sarsıntı esnasında ne yapılması gerektiğini bildiğini tabir ederken, bu oran 40 yaş ve üzeri iştirakçilerde 50,9 olarak kayda geçti. Alt-orta ve alt sosyo-ekonomik kümeye ilişkin iştirakçilerin yüzde 51,4’ü, üst-orta ve üst sosyo-ekonomik düzeye sahip iştirakçilerin yüzde 60,7’si sarsıntı esnasında ne yapılması gerektiğini bildiğini söz etti.
Bunun yanında, yüzde 40,1’i ömür üçgeni kavramını bilmediğini aktardı. 18-40 yaş kümesi içerisinde oran yüzde 65,5’ken, 40 yaş ve üzeri kümede yüzde 53,3 idi.
İSTANBULLARIN YÜZDE 52’Sİ TOPLANMA ALANLARINDAN HABERSİZ
İştirakçilerin yüzde 27,9’u sarsıntı çantasına sahip olduğunu belirtirken, yüzde 72,1’i sarsıntı çantası sahibi olmadığını tabir etti. Alt-orta ve alt sosyo-ekonomik kümeye ilişkin iştirakçilerin yüzde 25,6’sı, üst-orta ve üst sosyoekonomik düzeye sahip iştirakçilerin yüzde 35,8’inin zelzele çantası var.
Yaşadığı bölgedeki acil toplanma alanını bilip bilmediği sorulan iştirakçilerin yüzde 52,6’sı yakınındaki zelzele toplanma alanını bilmediğini söz etti. 18-40 yaş kümenin yüzde 47,9’u zelzele toplanma alanını bilirken, 40 yaş ve üzeri kümede bu oran yüzde 46,9. Bu soruda sosyo-ekonomik kümeler ortasında bariz bir farklılık görülmedi.
HER 4 VATANDAŞTAN BİRİ TELAŞLI
7 yahut daha şiddetli bir zelzele meydana geldiği takdirde iştirakçilerin yüzde 22,4’ü yaşadığı binanın yıkılacağını, yüzde 16,7’si ağır hasar, yüzde 26,5’i orta hasar ve yüzde 20,9’u az hasar alacağını düşündüğünü tabir etti. Yaşadığı binada hasar olmayacağını düşünenlerin oranı yüzde 13,5.
Gölcük zelzelesi öncesi binalarda oturan iştirakçilerin ise yüzde 22,4’ü binasının ağır hasar alacağını, yüzde 32,3’ü yıkılacağını düşündüğünü belirtti.
KİLİT SÖZCÜK: MADDİ YETERSİZLİK
İştirakçilerin yüzde 62,5’i, “Binanıza çürük raporu verilmiş olsaydı ne yapardınız yahut nasıl bir süreç yaşanacağını düşünüyorsunuz?” sorusuna, inançlı bir konuta taşınacakları karşılığını verdi.
İştirakçilerin yüzde 22,6’sı tıpkı binada yaşamaya devam edeceğini tabir etti. Birebir binada kalacağını belirten iştirakçilerin yüzde 80’i, sebebinin ‘maddi yetersizlik’ olduğunu belirtti.
Maddi yetersizlik sebebiyle yaşadığı yerde kalmaya devam edeceğini belirten iştirakçilerin yüzde 68,6’sı, Gölcük zelzelesi öncesi binalarda oturduğunu kaydetti. Daha inançlı bir konuta taşınacağını söyleyenlerin oranı, alt-orta ve alt sosyo-ekonomik kümede 59,6 iken, üst-orta ve üst sosyo-ekonomik düzeydeki kümede bu oran yüzde 72,3 oldu.
BÜYÜK İSTANBUL SARSINTISI KAÇ BÜYÜKLÜĞÜNDE OLACAK?
Prof. Dr. Naci Görür, son olarak “İstanbul’da en az 7,2, en çok 7,6 büyüklüğünde sarsıntı bekliyoruz” açıklaması yaptı.
Görür şunları kaydetti: “İstanbul zelzeleyle yeni tanışmayacak. İstanbul çoklukla 7 ve üzeri sarsıntılarla sınanmış, ekseriyetle o devrin nüfusuna nazaran ağır darbeler almıştır. İstanbul’daki bütün tarihi eserler ya yıkılmış ya da ziyan görmüş, sonrasında restore edilmiştir. İstanbul’da olacak sarsıntı 7,2 ile 7,6 ortasında değişecek. En küçüğü bile düşünemeyeceğimiz tahribatı oluşturacak.”
İstanbul Aydın Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mehmet Fatih Altan, Marmara zelzelesi için hazırlık yapılmadığını belirterek “Gerçekleşeceği ön görülen zelzelelerin 7,5 büyüklüğünde olacağını düşünüyorum. Marmara’da gerçekleşecek bir sarsıntı, İstanbul’da nasıl bir tahribat yapacağını düşünmek bile istemiyorum” dedi.
Altan şöyle devam etti: “Elimdeki datalara nazaran, beklenen Marmara zelzelesi sonrası 600-650 bin binanın ziyan göreceğini, 1 milyon insanın evsiz kalacağı ve 3-4 milyon insanın da sarsıntıdan etkileneceğini istatiksel olarak söyleyebiliriz. Bu bilgiler, vahim bilgilerdir. Süratle zelzele için önlemler almamız lazım.”
‘İstanbul’da Sarsıntıyla İlgili Algı ve Tavır Araştırması’ Raporu
Para Tahlil
