TÜİK Eylül ayında enflasyonu yüzde 0.97 olarak hesapladı. Lakin, TÜİK’in enflasyon sepetini baz alan bilim insanları, fiyatları yaygın marketlerden derleyince ortaya çok farklı bir tablo çıktı. Aylık enflasyon yaklaşık 4 katına çıkarak yüzde 3.61’e yükseldi.
Enflasyon Araştırma Kümesi (ENAG) ismi ile bir ortaya gelen akademisyenler Türkiye için enflasyon hesaplamaya başladıklarını duyurdu. Tüketici fiyatlarına yönelik değişimleri her ay yayınlayacaklarını duyuran ENAG, Eylül ayı enflasyonunu yüzde 3.61 olarak hesapladı. Bu oran, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) eylülde açıkladığı yüzde 0.97 enflasyon oranının yaklaşık 4 katına işaret ediyor.
Ekonomist Prof. Dr. Veysel Ulusoy’un başında olduğu ENAG, ülkelerin kullandığı ortak standart enflasyon hesaplama yolunu kullanıyor. TÜİK’in metodolojisini kullandıklarını belirten Profesör Ulusoy’un verdiği bilgiye nazaran, TÜİK fiyatları ülke genelinde ortalama 500 bin noktadan derliyor. ENAG enflasyon hesaplamasında ise bu sayının çok daha fazlası, en az üç katı noktadan fiyat bilgisi aldıklarını belirten Ulusoy, enflasyon sepetindeki fiyatları alırken online yahut fiziki satış kanalarının yüksek temsil yüzdesiyle uyumlu olmasına öncelik verildiğini söyledi. Buna nazaran, fiyat alınan yerin satış kitlesi olarak Türkiye nüfusunun ne kadarını temsil ettiğine öncelik veren araştırma kümesi, bu sayede TÜİK’in fiyat hacminin çok üzerinde bir bilgiye ulaşabiliyor.
Enflasyonu nasıl hesaplıyor?
– TÜİK’in en az üç katı alandan fiyat derliyor.
– Fiyat derlerken, marketin tercih oranına da bakıyor.
– TÜİK’in enflasyon sepetinin yüzde 80’ini kullanıyor.
– Tıpkı metotla hesaplama yapıyor.
– Eğitim, sıhhat ve alkollü içecekleri hesaba katmıyor.
BÂTIN ENFLASYONA BAKACAK
TÜİK’in bilakis eğitim, sıhhat ve alkollü içecekleri hesaplamaya katmadıklarını belirten Ulusoy, bu kalemleri hesaplamanın dışında tutmalarının nedenini ise şöyle açıkladı: “Türkiye’de sıhhat ve eğitim harcamaları enflasyona tesir etmekten öte ondan etkilenen bir süreç izliyor. Yani bu kalemlerde görülen artırımlar enflasyonun bir sonucu olarak karşımıza çıkıyor. Bu harcamaların enflasyon sepetindeki yüklerini yine yapılandırılmasını öneriyoruz.” Ulusoy, önümüzdeki devir enflasyon hesaplamasına kalite değişim tesiri ve ‘shrinkflasyon’ ismini verdiği’ gramajın düşürülmesi ile yaratılan saklı enflasyon’ tesirini de dikkate alacaklarını kaydetti.
Pandemi endeksi açıklanacak
Ekonomist Prof. Dr. Veysel Ulusoy, ‘pandemi endeksi’ üzere alternatif ve dinamik sepetler de oluşturabildiklerini belirterek, şöyle devam etti: “Pandemide tüketici alışkanlıkları ve sepetin yapısı değişti. Eurosat ülkelere enflasyon sepetlerini pandemideki değişen tüketim alışkanlıklarına nazaran değiştirmeleri konusunda teklifte bulundu. Türkiye’ye de önerdi, lakin TÜİK sepette değişikliğe gitmedi. Çalışması devam eden ‘pandemi endeksini de kasım ayında açıklayacağız.”
Yazının Kaynağına Buradan Ulaşabilirsiniz
ParaAnaliz Online Seminerler eğitmen takımı ve içerik bilgileri linkte
Para Tahlil
