Türkiye’nin en temel problemlerinin başında işsizlik geliyor. Bir tarafta üretim dışı kalan ya da ürettiğinden para kazanamayan bir yapı, öte tarafta işsizlik nedeniyle düşen alım gücü karşısında iyiden iyiye kavrulan beşerler.
Yani bir manada problemlerin istikrar noktası sayılabilir. Üretimsizleşme içinde neden sonuç alakasıyla fakirlikten borçlanmaya kadar bir dizi sonucu da önümüze koyuyor. Resmi sayılara nazaran her dört gençten birinin işsiz olduğu ülkede ise en büyük sorun, işsizi yok sayma olarak karşımıza çıkıyor.
Yükselen bir işsizlik gerçeğimiz var. Yapılan tüm hesap oynamalarına karşın düşmüyor. Düşse de, esasen sokakta herkes ne yaşadığının o kadar farkında ki, ortaya konulan istatistikler, mizah konusu olmaktan öteye gidemiyor.
Ama tüm bunlardan acı olan iktisat idaresinin yaklaşımı. Geçtiğimiz günlerde emeklilere maaşları ödendiği için, sıkıntıyı övünç konusu yapan Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk yeni istihdam paketinden bahsetti.
İşe süratli dönüş üzere kavramlar kullanılınca dikkatimi çekti ve açıklamayı inceledim. Keşke incelemez olsaydım. Zira istihdam paketi diye anlatılan şey, emeklilere maaş vermekle övünmenin ötesinde bir şaşkınlık oluşturdu.
Bakan Selçuk’un tespitlerine nazaran, beşerler işsiz kaldıktan 6 ay sonra iş aramaktan vazgeçiyorlarmış. Yapılan çalışma da tam bu noktayı kapsıyor. Şayet 3 ay içerisinde işe dönmeye karar bilgilerse, işsiz kaldıkları o müddetin sigorta primleri devlet tarafından karşılanacakmış.
Evvel inanamadım; akabinde güler misin ağlar mısın cinsinden sonlarım bozuldu; gülmeye başladım. Zira beyanattan anladığım kadarıyla insanların keyfe sıkıntı işsiz gezdiğini falan düşünüyor olmalılar.
Şöyle diyor Bakan Selçuk: “Bu bireyler birinci 3 ay içerisinde işe dönüş yaparsa işsizlik ödeneğindeki 3 ayın emeklilik primlerini devlet olarak biz ödeyeceğiz. Böylelikle vatandaşlarımızı birinci 3 ayda faal formda iş aramaya teşvik edeceğiz.”
Birinci şoku burada yaşıyorsunuz lakin Bakan devam ediyor: “Böylece işsizlik ödeneğinden yararlandırılan bireylerin işsiz kaldıkları mühlet azaltılacak ve iş gücüne daha çabuk geri dönmeleri teşvik edilecek.”
Hakikaten inanılır üzere değil. İnsanların şuurlu bir biçimde iş aramak yerine, meskende yayıldıklarını düşünüyor olmalılar. Halbuki temel sorun istihdam piyasasındaki, üretimsizleşmeye yahut kapanan ya da badireye düşen işyerlerine bağlı daralma.
Yıllar evvel Bakan iken Ali Babacan da emsal bir metot söylemişti. İnsanların fazla mesai yapmasının önüne geçilecekti. Oradan elde edilen gelir de, işe alınacak ikinci kişinin finansmanında kullanılacaktı ve böylelikle gelir kurgusu yaygınlaştırılacaktı.
Lakin Türkiye’de beşerler mesaiye kalır ve çoklukla de mesai fiyatı almazlar. Acı, kanun dışı lakin realite bu. Anlaşılan o ki, ortadan yıllar geçmesine karşın, piyasadan ve gerçeklerden kopuk hal değişmiyor.
Bakan Selçuk nezdinde iktisat idaresi sahiden insanların niçin iş aramaktan vazgeçtiği sorgulamış gözüküyor. O denli olmalı ki, istihdam paketi diye, kelamda özendirici önlemleri içeren ‘tembellik yapma’ iletisi veriyorlar.
Bu da yetmiyor; aslında affettiklerini söyledikleri şeyin de dram olduğunun farkında değiller. Ülkede, yani toplumsal devlet olduğu Anayasa ile kurala bağlanmış bir yapıda, işsizden sigorta primi isteyip, onu affedebilecekleri telaffuzunu müjde diye yansıtıyorlar.
Artık sorunu çözmek için bir yaklaşım sergilemek gerekiyor diyeceğim de, Bakan mevzuyu büsbütün kaçırmış. Düzeltmeye neresinden başlamak gerekir; onu bilemedim.
@cetinunsalantv
Para Tahlil
