Yeni Ekonomik Program ile ilgili yapılan açıklamanın akabinde gün uzunluğu farklı değerlendirmeleri izlediniz, okudunuz ya da yorumlara göz attınız. Envantersiz bir niyet mektubundan öte bir manası olmasa da, ‘umarım’ diye nitelendirebileceğimiz bir manzume olmuş.
Ancak ummak vatandaşın, yapmak yetkililerin işi olduğuna nazaran, bizim üzere uman bir Bakan’ın daha temelde kimi hususlara açıklama getirmesi gerektiğini düşünüyorum. Çok fazla ayrıntılarına girmeye paha bulmuyorum.
Zira Davutoğlu’nun Başbakanlığı’ndaki kabineden beri üretim iktisadına geçeceğini söyleyen ve daima paket açıklayan bir yaklaşım içerisinde büyük sapmaların bile hesabı verilmeden ortaya konulan niyet mektubuna, yalnızca ‘inşallah’ diye yorum yapılır.
Yeni yol haritasından konuşuluyor lakin envanter çalışmasından bir cümle yeniden bahseden yok. Büyümelerden bahsediliyor, lakin içte enflasyonu düşürüp piyasayı daraltırken, dışta daralan bir dünya pazarı içerisinde bunun nasıl başarılacağından kelam eden yok.
İşsizlikten büyümeye, enflasyondan cari açık konusuna kadar bir temenniler manzumesini ayrıntılı bir biçimde tahlil etmek vakit kaybıdır. Zira hepsinin temelinde tek bir soru var ve ne yazık ki kimse bunu sormuyor.
Program maksadına baktığınızda yüklü olarak kamunun finanse etmeyi planladığı bir süreç ortaya çıkıyor. Bu büsbütün yanlış bir yaklaşım diyemem. Hatta hakikat ve planlı bir ekonomik model içerisinde de kesinlikle kullanılması gereken metotlardan biri.
Lakin tüm planlamaları, yatırımları ve takviyeleri kamu kaynaklarıyla yapmayı planlayan bir iktisat idaresi varsa, cevap vermesi gereken en temel soru şu: Kaynağı kimden bulacaksınız?
Vergi gelirlerinin tahakkuk olmaktan öte, yani kâğıt üzerinde kalmaktan öteki bir mana taşımadığı, dıştan kaynağın gelmediği, eldeki kaynakların bugüne kadar hunharca kullanıldığı için heba olduğu, rezervlerin bile artık rekabetçi kur diye geçiştirilirken, kuru tutmak için tüketildiği bir noktada, kamu kaynaklarıyla büyüme gayesini için parayı kimden toplayacaksınız?
Zira şayet bu türlü bir niyet varsa, vatandaş sonucunda ne çıkacağı bilinmeyen bir seyahat için daha fazla artırım ve vergiyle muhatap olacak demektir. Topladıkları paranın nereye kullanıldığının hesabını vermek için vakti olmadığını söyleyenler, hangi inanç duygusu içerisinde bitmiş, borca batmış bir vatandaş kitlesinden bunu finanse etmesini isteyecek?
İstemeyecek; zira dolaylı vergiler, harç ve cezalarla bunu tahsil etme yoluna gidecektir. Pekala ikinci kritik soru şu: İnsanların şu an itibariyle bunu finanse etmeye gücü var mı? Pandemi sürecinde bile konutta oturmasını istediği vatandaşa ‘hibe destek’ yerine ‘kredi’ öneren bir yaklaşım içinde kamunun parası olmadığı aslında çok açık.
O vakit uzun değerlendirmeler yapmak yerine şu soruyu sormak lazım: Fatura ne ve yaptığın harcamanın hesabını vermeye niyet ettin mi? Gerisi boş…
@cetinunsalantv
Para Tahlil
