2020 yılı Temmuz ayında mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, bir evvelki aya nazaran 10,2 puan artarak 55,5 pahasına yükseldi.
Temmuz ayında endekste gözlenen bu artışta hizmet bölümü endeksinin evvelki aya nazaran 13,5 puan birden artarak 56,0 düzeyine yükselmesi tesirli olurken, 55,5 düzeyindeki sanayi dalı endeksi de 0,5 artışını sürdürdü.
Sanayi bölümü genelinde yeni siparişler, girdi alımları ve bunlara bağlı olarak üretimde olumlu görünüm sürerken, hizmet kesimine de toparlanma hızlanmış ve iş hacmi alt endeksi 7 ay ortadan sonra 50 referans kıymetinin üzerine yükseldi. Bu gelişmeler sonucunda evvelki aya nazaran 10,2 puan artış kaydeden mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, 4 ay ortadan sonra tekrar 50 referans kıymetinin üzerinde gerçekleşti ve 55,5 puanla yılın en yüksek düzeyinde yer aldı.
Sanayi Bölümü SAMEKS Endeksi
Mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış SAMEKS Sanayi Dalı Endeksi, 2020 yılı Temmuz ayında, bir evvelki aya nazaran 3,8 puan artarak 55,5 düzeyine yükselmiştir. Bölüme ait yeni sipariş alt endeksi, evvelki aya nazaran 0,4 puan gerileme kaydetmiş olmasına rağmen, 52,6 düzeyinde gerçekleşerek olumlu görünümünü bu periyotta de sürdürmüştür. Bu gelişmeye bağlı olarak, Haziran ayında başlayan girdi alımları artışı Temmuz ayında da devam etmiş ve satın alım alt endeksi evvelki aya nazaran 0,7 puan artarak 58,3 düzeyinde gerçekleşmiştir. Böylelikle sanayi bölümü genelinde 5 ay ortadan sonra üretim artışı kaydedilmiş ve üretim alt endeksi 9,0 puan birden artarak 58,4 düzeyine yükselmiştir. Genel manada müspet bir görünüm arz eden sanayi bölümünde, geçtiğimiz ay başlayan istihdam artışı bu periyotta de devam etmiş ve istihdam alt endeksi 58,4 puanla olumlu görünümünü sürdürmüştür. Sonuç olarak; Mart, Nisan ve Mayıs periyodunu 50 referans bedelinin altında geçirerek üretim kaybına işaret eden SAMEKS Sanayi Dalı Endeksi, Haziran ayındaki artışını Temmuz ayında da sürdürmüş ve yılın üçüncü çeyreğine yönelik olumlu bir görünüm arz etmiştir.
Hizmet Dalı SAMEKS Endeksi
Mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış SAMEKS Hizmet Kesimi Endeksi, 2020 yılı Temmuz ayında bir evvelki aya nazaran 13,5 puan birden artarak 56,0 düzeyine yükselmiştir. Bu periyotta girdi alımlarında gözlenen süratli artışın, dal genelindeki ivmelenmenin temel belirleyicisi olduğu görülmektedir. Evvelki aya nazaran 14,8 puan artarak 64,7 düzeyine yükselen satın alımlar, iş hacmindeki genişlemenin lokomotifi olmuştur. Evvelki aya nazaran 13,2 puan artarak 51,9 düzeyine yükselen iş hacmi alt endeksi, 7 ay ortadan sonra 50 referans bedelinin üzerinde yer almış ve üçüncü çeyrek itibariyle kesime yönelik toparlanmanın hızlandığına işaret etmiştir. Bu gelişmeler sonucunda, hizmet bölümüne yönelik istihdam alt endeksi de evvelki aya nazaran 11,9 puan artarak 55,3 düzeyine yükselmiş ve işgücü piyasasına yönelik olumlu bir görünüm sunmuştur. Böylelikle Şubat 2020 devrinden beri birinci defa 50 referans kıymetinin üzerine yükselen SAMEKS Hizmet Dalı Endeksi, kesimdeki toparlanmanın ivme kazandığına işaret etmiştir. Açıklamada şu kıymetlendirme yapıldı: “Normalleşme süreciyle birlikte pandeminin oluşturduğu tahribatı telafi etmeye çalışan gerçek kesimde, Temmuz periyodu itibariyle ivmenin büsbütün olumluya döndüğü görülmektedir. Bu periyotta 4 ay ortadan sonra yine 50 referans bedelinin üzerinde yer alan SAMEKS’in yanı sıra; T.C. Merkez Bankası bilgilerine nazaran %70,7’ye yükselen imalat sanayi kapasite kullanımı ve 100 barajının üzerinde yer alan gerçek kesim itimadı de Türkiye iktisadının yılın 3. çeyreğine iyi bir başlangıç yaptığını göstermektedir. TÜİK tarafından açıklanan sektörel itimat endeksi datalarına nazaran hizmet, perakende ve inşaat dalında gözlenen süratli artışlar da SAMEKS’teki sıçramayı teyit etmektedir. Önümüzdeki devirde seyahat, nakliyat ve turizm bölümlerinde gözlenen olağanlaşmanın hızlanmasıyla hizmet kesiminde ivmenin daha da artacağını, buna ilaveten imalat bölümündeki olumlu görünümün de sürmesiyle SAMEKS’teki artışın devam edeceğini öngörebiliriz.”
TEBDNZAKB
Para Tahlil
