Erdoğan’ın BES’in sermaye lehine kullanma açılacağı istikametindeki açıklamasını mali krize bağlayan Ekonomi-Politikçi Mustafa Durmuş, bu “el koyma yöntemi”nin devamının gelebileceğini söyledi.
AKP Genel Lideri Tayyip Erdoğan Kişisel Emeklilik Sigortası’nda (BES) toplanan paranın gerçek dala kaynak olarak aktarılmasının sinyalini verdi. Erdoğan, “Fon meblağı 154 milyar liraya ulaşan ferdi emeklilik sisteminde yapılacak atılımlarla gerçek dala uzun vadeli ve düşük vadeli kaynak sağlanabilecektir” sözlerin kullandı.
EMSAL UYGULAMALAR ARTACAK
Mevzuya ait değerlendirmelerde bulunan ekonomi-politikçi Mustafa Durmuş, İşsizlik Fonu’nun tükenmesi sonrası sıranın BES’e geldiğini ve benzeri uygulamaların artacağını vurguladı. Temel gerçek ve finansal göstergelerin mali krize işaret ettiğini belirten Durmuş, mevcut durumda ne yeni yatırımların ne de yatırım ortamının bulunmadığını lisana getirdi. Durmuş, bilhassa yatırım harcamalarındaki düşüşün nisan ayı itibariyle derinleştiğine dikkati çekti. Durmuş, perakende satışlar ve özel tüketim harcamalarının azaldığını, tüketici ve yatırımcı itimat endekslerindeki düşüşün sürdüğünü, sanayi üretimin geçen yılın tıpkı çeyreğine nazaran yüzde 16,9 azaldığını, geniş tarifli işsizlik ve istihdam kaybı oranının yüzde 50, gerçek işsiz sayısının ise 17,2 milyon olduğunu kaydetti.
ÖNEMLI KRİZ SÜRECİNE GİRİLDİ
Finansal göstergeler açısından da durumun “iç açıcı” olmadığına işaret eden Durmuş, 7,50 TL’ye dayanan dolar kuru için “Finans dışı özel bölümün net döviz konumu açığı 165 milyar doları aştı. Merkez Bankası döviz rezervleri yalnızca 6 ayda 30 milyar dolar eridi” dedi.
Durmuş, ayrıyeten yurtdışına gerçekleşen sermaye çıkışlarının 7 Ağustos itibariyle 12 milyar doları bulduğunu, misyon ziyanları artan kamu bankalarının döviz açık konumlarında yasal hudut olan sermayelerinin yüzde 20’sini aşarak, yüzde 30’a ulaştığını ve bankacılık kesimindeki karlılık oranlarının düştüğünü hatırlattı. Durmuş, bütçe açıklarındaki süratli artışlara da dikkati çekerek, “Devlet önemli bir mali kriz sürecine girdi” tespitinde bulundu.
HANİ BES TAMAMLACIYICI SİGORTA OLACAKTI?
“Devletin mali krizi derinleştikçe siyasal iktidar bir kadro finansal kaynaklara uzanmak durumunda kalıyor” diyen Durmuş, BES’e yönelimin de bu kapsamda değerlendirmesi gerektiğini söyledi. Durmuş, mevzuya dair şunları lisana getirdi:
“BES’in Haziran ayı itibariyle toplanan fon meblağı 137,1 milyar TL. Bunun 19,4 milyar liralık kısmı da devletin katkı hissesi. Bu sayı çok önemli bir sayı. Zira bu sayı aşağı üst İşsizlik Fonu’nda toplanan para kadar. İşsizlik Sigortası Fonu da şu ana kadar sermayeye takviye olarak çarçur edildi. Münasebetiyle İşsizlik Sigortası Fonu tükenince bu defa BES fonuna yöneldiler. Fon direkt sorundaki şirketleri ‘kurtarma’ ismi altında sermaye için kullanılacak.”
Durmuş, “Hani BES tamamlayıcı bir sigorta olacaktı? Hani insanların gelecekteki emeklilik hakları için bir garanti olacaktı” diye sordu.
EL KOYMA PROSEDÜRÜ
Durmuş, diğerine ilişkin olan bir kaynağın kullanılmasının adil olmadığını ve olumsuz sonuçlar yaratacağını anımsattı. BES’te biriken paraların sermaye için kullanılmasının birebir vakitte “el koyma yöntemi” olduğunu kelamlarına ekleyen Durmuş, “Bunu bir BES uygulaması iştirakçisine sorsalar sanki onlar bunu uygun görürler mi? Elbette ki görmezler. İkincisi bu yapılanların parlamentoda görüşülmesi kelam konusu olsa; olağan şartlarda parlamento da buna müsaade vermez” diye belirtti.
YATIRIMCILARI OLUMSUZ TESIRLER
BES’e yönelik gerçekleşecek olan uygulamanın yerli ve yabancı yatırımlarını da olumsuz etkileyeceği ikazında bulunan Durmuş, şunları söyledi: “Sermaye getirisinden emin olmak ve getirisini korumaktan emin olmak ister. Birileri ansızın buradaki kaynaklara ‘benim gereksinimim var, ülkenin muhtaçlığı var’ diyerek el koyduğu vakit, bu piyasa mantığıyla ve memleketler arası piyasa mantığıyla karşıt düştüğü için yatırımları önemli oranda olumsuz tesirler. Zira bu sistemde biriken paralar bugün kriz için kullanılır, yarın da diğer şeyler için kullanılır. Bunun devamı da gelebilir. Mesela Türkiye Varlık Fonu içindeki kimi şeylerin alınması gündeme gelebilir.”
Yazınının Kaynağına Buradan Ulaşabilirsiniz
Para Tahlil
