Perşembe seansında “tek” (teknoloji) payları kabusu geri dönerek, DJ30 ve S&P500’da %1.45 ve %1.76 kayba neden oldu. Dehşet endeksi VIX bir kere daha 30’a tırmanırken, “tek” dolu NASDAQ %1.99 paha yitirdi. Avrupa’da Stoxx600 dün yatay kapanırken, bu sabah Asya borsalarında trendsiz bir seyir var. Türkiye’nin dahil olduğu Gelişmekte Olan Piyasalar kümesi ise 5 günlük bir satış dalgası sonrasında dün bedel kazandı. Dünya borsalarının ikinci hafta art geriye ekside kapanması bekleniyor.
Finans basını dünya borsalarında satışları teknoloji paylarının çok değerlenmesinden kaynaklanan süreksiz bir düzeltme olarak yorumluyor ki, bizce makul bir görüş. Ama, önümüzdeki günlerde iktisat ve siyasette yaşanacak gelişmeler de iskonto edilebilir. Son 2 günde IMF’nin 2020-2021 küresel büyüme performansı hakkında temkinli bir iyimserliğe geçtiğini okuduk. Fitch de anılan yıllar için büyüme iddialarını hafif üst revize etti. Öte yanda sık frekanslı datalardan oluşan yeni moda endeksler Ağustos’ta dünya iktisadında kayda paha yavaşlama gözlüyor.
Tahminen de Ağustos dünya iktisadı için geçiş ayı olarak anılacak. Eylül başından bu yana ekonomik-siyasi ortam bozulmaya başladı. ABD’de istihdam kayıplarının tüketim üstünde tesirini azaltacak 2ci Mali Dayanak Paketi kadük. Trump kararnamesiyle süreksiz olarak uzatılan ek işsizlik ödenekleri en geç bir ay içinde sona erecek. Dün 800 bin birinci işsizlik müracaatının rapor edildiği ülkede, 13 milyon çalışan işsizlik maaşı ile ayakta duruyor.
Financial Times’ın kendi derlediği Çin ekonomik aktivite endeksi ise pandemi öncesinin %80’nde yataya döndü. AB’den gelen sık frekanslı bilgi tahlilleri ise ortak bir görüşe varamıyor. Ekonomi çalkantı yaşıyor, sonu nereye varacak, kestiremiyoruz.
Gelişmekte Olan Ülkelerde ekonomik görünüm hakkında konsensus bulmak çok güç. Fed’in müsaadeden giderek radikal para siyaseti deneylerini kopyalayan Merkez Bankaları ve onların yarattığı ucuz likiditeyi borçlanarak Covid-19’un ekonomik yarasını bir ölçüde saran hükümetler için artık “manevra alanı” daraldı.
Hindistan, Brezilya ve Afrika şimdi Covid-19 salgınlarını denetim altına alamazken, ABD’de günlük olay sayısı 25 bin civarında takıldı kaldı. Avrupa ise dün prestijiyle ABD’den daha fazla hadise rapor etti.
Aktif bir aşının 2021 ilkbaharından evvel dağıtılamayacağı anlaşılırken, Kuzey Yarımküre’de salgının kış aylarında ikinci dalga yapması bekleniyor. Bu senaryoda, kamu harcamaları artacak, ancak MB’nın mali gevşeme yapacak alanı daraldı.
Siyasi cephede ise ABD’de başkanlık yarışı, ABD-Çin ticaret-teknoloji gerginlikleri ve Avrupa’da anlaşmasız Brexit negatif şoklar üretiyor.
Bir kadro fonların Fed ve AMB’nın çok uzun müddet faizleri çok düşük tutacağı vaadinden ilham alarak Borsalar her düştüğünde alıma geçmesi doğal. Ama, bunlar kurumsal yatırım dünyasının tamamını temsil etmiyor. Temettü randımanı için pay alanlar ve VAFÖK, beklenen F/K oranı üzere kriterlere nazaran hareket eden fonların en azından ABD başkanlık seçimi sonucu muhakkak olup, kışın salgının şiddetini görünceye kadar konumlarını sabit tutması yahut azaltması mümkün.
Eylül boyunca büyük ekonomilerden akacak makro-ekonomik bilgiler (özellikle enflasyon ve tüketici güveni) ve siyaset cephesinde gerginliklerin boyutu çok yakından takip edilecek. Küresel iktisatta yavaşlama sinyalleri ve Trump’ın seçim öncesi ABD ve dünya politik ortamını gererek seçmen nezdinde prim yapma uğraşları yeni satışlara neden olabilir.
Yakın tarihte küresel likidite bu derece bolken, ayı pazarı yahut finansal krize şahit olmadık. Lakin, likidite uzun soluklu ralli için sigorta poliçesi de değil. Bir manada likidite “yakıt”, ancak onu ateşleyip kinetik güce çevirecek katalistlere gereksinim var. Yıl sonu yaklaştıkça, kibritler azalabilir.
Bu haftanın başında küresel borsalarda boğa trendi içinde sık düzeltmeler yaşanacağını öngördük. İkinci “tek teklemesinden” sonra, yatay ve oynaklığın yüksek seyrettiği bir 4Ç2020 tezine daha fazla ihtimal tanıyoruz.
FÖŞ
Lagarde’dan Euro’ya takviye
İş Yatırım Borsa stratejisi: Kur ve Faizde Yeni Istikrar Bekleniyor
FÖŞ yazdı: Dünya iktisadında toparlanmanın hali muhakkak oldu
TAHLIL: Küresel borsalarda düzeltme başladı, nereye kadar sarfiyat?
Para Tahlil
