Depremin gerçekleşmesinin bir gerçek. Her yıl Türkiye’de küçük yahut büyük fırtınalar meydana geliyor. Bu hayatta kalanlardan doğabilecek maddi ziyanlar için DASK tarafından yürütülen yürütme Mecburî Sarsıntı Sigortası bulunan lakin karşılaştırma sitesi encazip.com’un elde ettiği sonuçlardan, Türkiye’de 8,5 milyon konutun Zarurî Sarsıntı Sigortası devam etmiyor. Mecburî Sarsıntı Sigortasını devam ettirenlerin oranı yüzde 57,5.
Türkiye bir sığınak ülkesi. Büyük ve küçük şiddetteki ölümler her yıl çalıştırmanın farklı bölgelerinden meydana geliyor. Kimian kimileri ise 6 Şubat’ta bulunduğu Kahramanmaraş merkezi ve 11 vilayetimizin görüldüğü zelzeleler civarında kayıp can kayıplarına ve ağır hasarlara neden olabilir. En kısa zamanda maddi hasarın karşılanması ve zelzele sonunda ömrün kaldığı yerde yine inançla devam edebilmesi hedefiyle 2000 yılında Zarurî Sarsıntı Sigortası hayata geçirildi. Zarurî Zelzele Sigortası devlet tarafından var olan ve Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) tarafından yürütülen işletmeleri kapsayan bir garanti. Bu sigorta mukavelesinin süresi ise bir yıl. Bir yılın sonunda mukavelelerin yenilenmesi gerekiyor. Tarama sitesi encazip.com’un elde ettiği sonuçlar, Türkiye’de Mecburî Zelzele Sigortasını devam ettirenlerin oranı yüzde 57,5. 2023 yılı yeni bilgilerine geçiş, Türkiye’de yaklaşık 8,5 milyon konutun Mecburî Zelzele Sigortası bulunmuyor.
Maddi ziyanlar nakit olarak karşılanıyor
Zorunlu Zelzele Sigortası, konutları zelzeleye ve diğerlerinin direkt neden olduğu yangın, infilak, yer kayması ve tsunami gibi afetlere karşı güvence içinde yer alıyor. Binalardaki maddi ziyanlar polislerde belirtilen limitler içinde nakit olarak karşılanıyor. Bu limitler ise Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan “Zorunlu Sarsıntı Sigortası Tarife ve Talimatı”na hükmediyor. DASK, her yıl inşaat esaslarının nihai sonuna kadar azami bir fiyatta garanti veriyor. DASK’ın resmi web sayfasında elde edilen bilgi taşıyıcıları, yıllık düzenlenen olarak polislerin prim fiyatları konutun yapı stiline, brüt yüz denetimine, yapı ağırlıkları, kat görünümü ve bulunduğu mahallenin risk kümenesi hesaplanıyor. DASK tarafından verilen azami teminat bedeli ise 25 Kasım 2022 tarihinden itibaren bütün yapı tiplerinde 640 bin TL.
Köy yerleşimleri ise sigorta kapsamı dışında
Evin pahası DASK tarafından verilen azami teminat fiyatını aşan insanlar isterlerse aşan kısım için sigorta bedelinin ek teminatını alabiliyor. Bunun için özel sigorta yapılarından konut taşımasının yapılması gerekiyor. Köy konutları kapsamı kapsamı dışında yer alıyor, köylerdeki yapılar için ise İhtiyari Zelzele Sigortası yaptırılabiliyor. Sürecin şekli şu oluyor: Yaşayan düzeltmenin akabinde depremzedeler hasar düzenlemelerinde bulunuyor, dilekçenin akabinde DASK hasar tespit görevilisi sigortalı konutları ziyaret ediyor ve hasar tespit ederek tazminat bedeli belirleniyor. Tazminat meblağı müşteri sahibine (tapuda ismi geçen kişi) en kısa vakitte ilgili yükseklikleri ödeniyor.
DASK muhafaza neleri kapsıyor
Zorunlu Zelzele Sigortası ile çalışan büsbütün ya da zarif yerleri ziyan muhafaza alanlarına alınıyor. Temeller, ana duvarlar, parça parçaları ortak duvarlar, bahçe duvarları, istinat bağımsız duvarları, tavan ve tabanlar, geçitler, asansörler, sahanlıklar, koridorlar, çatılar, bacalar ve bahçelerdeki emsal özellikliki bölümler bir ortada ya da başka farklı garanti kapsamında yer alıyor.
Eşyayı, iş ve kar açıklamayı kapsamıyor
Enkaz ödeme masrafları, kar masrafı, iş masrafları, kira mahrumiyeti, alternatif ikametgah ve işyeri masrafları, mali sorumluluklar ve gibisi artı ileri sürülebilecek sonraki paketler bütün ziyanlar, her türden depo mal, eşya ve benzerleri, tüm vücuttaki ziyanlar ve vefat, manevi tazminat hükümleri, Muhtemel ve zelzele sonucu oluşan yangın, infilak, tsunami yahut yer kaymasının dışında kalan hasarlar, zelzeleden bağımsız olarak, binanın kendi kusurlu yapısı nedeniyle vakitle oluşan ziyanlar ise bu sigortayı kapsıyor. Bu hasarlar için Mecburî Sarsıntı Sigortasına ek olarak farklı konut sigortaları yaptırılabiliyor.
Kaskosu girişimin ziyanları karşılanamayacak
Depremde konutlar ve iş yerleri değil, araçlar da ziyan görebilir. R. araçla getirilebiliyor. 6 Şubat’ta meydana gelen gelen türlerde de misal olaylarda yaşanan lakin kaskosu olmayan araç sahipleri ziyanlarını tazmin edemeyecek. Türkiye Sigortalar Birliğinin (TSB) verilerinin geçtiği, yaşadıklarının meydana geldiği 10 vilayetteki 3.1 milyon araç yolu 538 bini kaskolu. Oran olarak ağ bu araçlardan yalnızca yüzde 17.1’inin kaskosunun olduğu görülüyor. Yani 2.6 milyon araç kasko polisi yok münasebetiyle bu elinde da ziyanı karşılanamayacak.
DASK kaide ama kâfi değil, konut muhafazası da yaptırılmalı
DASK yaptırmayanların elektriği, su yahut gibisi üyelikleri de başlatamadığını tabir eden encazip.com sahibi ve tasarruf uzmanı Çağada Kırım, DASK yaptırmanın mecburî varlığını kuzeyden çizerek DASK’a ek olarak konutunun yaptırılmasının da ehemmiyetini taahhüt etti. Kırım kelamlarına şöyle devam etti: “Mevcut mevzuatına hakim DASK, zelzele ve sonrasındaki ziyanların yalnızca 640 bin TL’sini karşılıyor, bunun dışı garanti kapsamı dışında. Muhtemel bir ölümde konutlarda meydana gelen ziyanların bilhassa de artan inşaat maliyetleri nedeniyle 640 bin TL’nin üzerinde olacağını düşünüyoruz. Zararın tamamının karşılanması ve bir afet anında zorlukları çekmemek için DASK’a ek olarak konut muhafazasını yaptırmayı da önermek.”
