TCMB, Ağustos ayındaki Para Siyaseti Toplantısı’nda faizi %19’da sabit tuttuğu PPK özetini yayımladı.
PPK özetinde yer alan şu açıklamalarda taze meyve ve zerzevat, süt ve yağ kümesindeki fiyat artışına vurgu yapıyor. Global enflasyon dalgasının finansal piyasaları etkilediğini ve bu durumun oynaklık yaratacağını savunuyor. Üretici fiyatlarındaki çok yükselişin de hala milletlerarası emtia fiyatlarının gecikmeli tesirleri, tedarik zincirlerinde devam eden sıkıntılar ve yurt içinde güç fiyatlarında yapılan düzenlemeler nedenleriyle yükseliş eğiliminde olduğunu vurguluyor. Banka enflasyondaki yükselişe de “oynaklık” demeye devam ediyor.
“İşlenmemiş besin fiyat gelişmeleri incelendiğinde, mevsimsellikten arındırılmış bilgiler meyve fiyatlarında daha bariz olmak üzere, taze meyve ve zerzevat fiyatlarında aylık bazda kıymetli bir artışa işaret etmiştir. Süt fiyatları çiğ süt referans fiyatlarındaki düzenlemeye bağlı olarak yükseliş sergilerken, iklim şartlarına bağlı olarak yurt içi üretimi gerileyen birtakım bakliyat kalemlerinde fiyat artışları izlenmiştir. İşlenmiş besinde ekmek ve tahıllar alt kümesi, peynir ve öbür süt eserleri ile işlenmiş et eserleri olumsuz ayrışmıştır. Dış fiyat baskıları nedeniyle katı ve sıvı yağlar bu periyotta öne çıkan bir öteki alt kalem olmuştur.”
“Bir evvelki PPK devrinden bugüne, kimi gelişmiş ülkelerde aylık ve yıllık enflasyonda artışlar sürmüştür. Gelişmekte olan ülkelerdeki olağanlaşma sürecinin devam ettiği ve kimi merkez bankalarının ek sıkılaşmaya gittiği görülmektedir. Bu görünüm, global finansal şartlarda artan belirsizliklere ve bir ölçü sıkılaşmaya işaret etmektedir. Global risk iştahındaki dalgalı seyir ve uzun vadeli tahvil faizlerinin seyrine ait belirsizlikler global finansal piyasalarda dalgalanmaya yol açmaktadır. Konsey, global enflasyon baskılarının para siyasetlerinde ve hasebiyle global finansal piyasalarda data hassaslığını artırdığı ve buna bağlı oynaklıkların görülebileceği istikametindeki görüşünü korumuştur.”
“Üretici enflasyonu, milletlerarası emtia fiyatlarının gecikmeli tesirleri, tedarik zincirlerinde devam eden meseleler ve yurt içinde güç fiyatlarında yapılan düzenlemeler sonucunda Temmuz ayında da yükseliş eğilimini sürdürmüştür. Bu devirde güç, ağaç ve mantar eserleri, imalat sanayine temel girdi sağlayan dallardan ana metal dalı ile inşaat kesimi ile irtibatlı metalik olmayan mineral hususlarda üretici fiyatlarındaki artışlar öne çıkmıştır. Global ölçekte bakıldığında da, üretici fiyatlarının ulaştığı düzeylerin tüketici fiyatları üzerinde baskı oluşturmaya devam etmekte olduğu izlenmektedir.”
Para siyaseti duruşu, enflasyon görünümüne yönelik üst taraflı riskler dikkate alınarak, temkinli bir yaklaşımla enflasyonun kalıcı olarak düşürülmesi ve fiyat istikrarı maksadına ulaşılması odağında belirlenecektir. Bu doğrultuda siyaset duruşu, enflasyon gelişmeleri ve enflasyon beklentileri dikkate alınarak dezenflasyon sürecini en kısa müddette tesis edecek ve orta vadeli maksatlara ulaşıncaya kadar bunun sürekliliğini sağlayacak bir sıkılık seviyesinde belirlenmeye devam edilecektir.
Son devirde ithalat fiyatları ve yönetilen/yönlendirilen fiyatlardaki artışların yanı sıra, talep şartları, kimi bölümlerdeki arz kısıtları, açılmanın tesiriyle yaz aylarında enflasyonda görülebilecek oynaklıklar ve enflasyon beklentilerindeki yüksek düzeyler, fiyatlama davranışları ve enflasyon görünümü üzerinde risk oluşturmaya devam etmektedir. Milletlerarası ziraî emtia ve besin fiyatlarındaki yüksek düzeylere ek olarak, birtakım eserlerde iklim şartları kaynaklı arz taraflı tesirlerin açılma tesirleriyle birleşmesiyle Temmuz ayında besin fiyatlarında gözlenen artış, enflasyondaki yükselişte belirleyici olmuştur. Öteki taraftan, nakdî sıkılaştırmanın krediler ve iç talep üzerindeki yavaşlatıcı tesirleri gözlenmektedir. Enflasyon ve enflasyon beklentilerindeki yüksek düzeyler dikkate alınarak, Enflasyon Raporu varsayım patikasındaki bariz düşüş sağlanana kadar para siyasetindeki mevcut sıkı duruş kararlılıkla sürdürülecektir. Bu doğrultuda Konsey, siyaset faizinin yüzde 19 seviyesinde sabit tutulmasına karar vermiştir.
Enflasyonun kısa periyotta, başta emtia fiyatları ve yönetilen/yönlendirilen fiyatlar olmak üzere arz ve talep taraflı çeşitli ögelerin tesiriyle oynak bir seyir izlemesi beklenmektedir. Enflasyonda kısa vadede görülebilecek oynaklıkların ana eğilime yansımaları para siyaseti duruşu açısından yakından izlenecektir. Sıkı mali duruş; enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve finansal piyasa gelişmeleri bağlamında dışsal ve süreksiz oynaklıklara karşı değerli bir tampon fonksiyonu görecektir.
TCMB, fiyat istikrarı temel hedefi doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir. Enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 maksadına ulaşıncaya kadar siyaset faizi, güçlü dezenflasyonist etkiyi koruma edecek biçimde, enflasyonun üzerinde bir seviyede oluşturulmaya devam edilecektir.
Fiyatlar genel seviyesinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, aykırı para ikamesinin başlaması, döviz rezervlerinin artış eğilimine girmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir. Böylece, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir biçimde devamı için uygun yer oluşacaktır.
Kredi piyasası ve iktisadi faaliyete ait göstergelerin yanı sıra döviz kuru oynaklığı ve ithalat fiyatlarındaki gelişmeler doğrultusunda enflasyon üzerindeki talep ve maliyet istikametli tesirler ehemmiyetini korumaktadır. Uygulanmakta olan sıkı para siyaseti, krediler ve iç talebi sınırlayarak bir yandan talep istikametli ögeleri denetim altına alırken, başka yandan da cari süreçler istikrarındaki güzelleşmeyi desteklemektedir. Bununla birlikte, gelişmiş ülkelerdeki para siyaseti ile global risk iştahına ait görünüm, gelişmekte olan ülkelere yönelik portföy akımları üzerindeki riskleri canlı tutmaktadır. Konsey, para siyasetinde fiyat istikrarı amacı doğrultusunda finansal istikrara yönelik riskleri de gözeten bir yaklaşım sergilemeyi sürdürecektir.
Para Tahlil
