TCMB 2021 yılının üçüncü Enflasyon Raporu açıkladı ve beklendiği üzere enflasyon beklentilerinde üst taraflı güncellemeler yaptı.
Lider Kavcıoğlu konuşmasında TÜFE enflasyonu için:
– 2021 sonu beklentisini %12,2’den 1,9 puan artışla %14,1’e çekti.
– 2022 sonu beklentisini de %7,5’tan %7,8’e yükseltti.
– 2023 sonunda ise orta vadeli maksat olan %5 düzeyine gerileyerek istikrar kazanacağını iddia ettiklerini söyledi.
Kavcıoğlu’nun verdiği yeni sayılar gerçekçi değil
Piyasanın sene sonu enflasyon beklentisi kendi anketlerinden yansıdığı üzere %16; temmuz ayında geleceği düzey %18-19 ortası. Sene sonu için daha gerçekçi beklentiler de çoktan %18-20 bandına oturmuş durumda. Buna karşın sene sonu beklentisini %14,1’e çekerken TCMB %19 siyaset faizini Erdoğan’ın istediği biçimde indirmeyi masada tutma uğraşında.
Bankanın faiz indirmesi mümkün değil. Keza, kendi beklentilerinde asıl dikkat çeken değişim yaz aylarında yıllık TÜFE enflasyonunun %18 civarında gezineceğini gösteren grafiği. Ama baz tesiri ile son iki ayda %14’e “ineceği” konusunda ısrarlı. Bu da Saray’a yapılan bir jest olarak görülebilir. Dün gece Fed Lideri Powell’ın açıklamalarının yaratmakta olduğu değişim, tahvil alım programının azaltılacağı ve bunun TL’nin pahasını düşüreceği beklentileri gerçekçi bir halde para siyaseti planlarında yer almıyor.
“Toplumsal Mutabakat” fakat inandırıcı maksatlar, emniyetli bir merkez bankası ile olur
Kavcıoğlu “Enflasyon davranışları bozuldu, TCMB yalnız kaldı; eşgüdüm gerekli” diyerek enflasyonla çabayı vatandaşın, firmaların, odaların ve kurumlara herkesin içselleştirmesi gerektiğini söyledi.
Böylesi bir içselleştirmenin 2001 krizi sonrası para siyaseti idaresinde kademe kademe gelişmesini izlemiştik. Örtülü enflasyon g-hedeflemesi ile önemli bir para siyaseti tesirli epey enflasyon gerilemiş, vakitle açık enflasyon hedeflemesine geçilmiş ve merkez bankası araç bağımsız siyaset tercihleri ile “güven” aşıladıkça toplumda fiyat ayarlamaları olabilecek en yakın biçimde beklenen enflasyona nazaran belirlenmeye başlamıştı. 2004-2008 periyodu bu çeşit bir toplumsal mutabakat yoluyla enflasyonun düşürüldüğü bir periyot olarak ön planda. TL’nin çok pahalanmasının periyodun kıymetli yanılgısı olması bir yana, mutabakat açısından değerlendirildiğinde Kavcıoğlu’nun istediği biçime en yakın uzlaşma yılları olarak sıralanabilir.
Fakat böylesi bir mutabakat için sağlam bir merkez bankası idaresi gerekir evvel. Kavcıoğlu ve takımı ise büsbütün Cumhurbaşkanı güdümünde, siyaset tercihlerinde inanç vermekten uzak.
Toplumda bireylerin gelir ve fiyatlarını beklenen enflasyon düzeylerine indirip, gelir kaybı riskini göze almaları için ayrıyeten inanılır enflasyon dataları yanında inandırıcı enflasyon beklentileri olması gerekir. Ne TÜİK’in açıkladığı %17,5 TÜFE enflasyonu ne de sene sonu %14,1 ve %7,8 2021-22 enflasyon beklentileri inandırıcı değil.
Şayet hala ilgileniyorsanız.. Üst güncellenen enflasyon beklentisinin ayrıntıları burada
2021 onu yıllık TÜFE enflasyon beklentisinin %12,2’den %14,1’e çekilmesi:
– Bir evvelki rapor periyoduna nazaran Türk Lirası cinsinden ithalat ve besin fiyatlarındaki güncellemeler enflasyon kestirimlerini sırasıyla 0,8 puan ve 0,5 puan artırdı.
– Yönetilen/yönlendirilen fiyatlar ise büyük ölçüde elektrik ve doğalgaz fiyatlarındaki artışa bağlı olarak varsayımı 0,3 puan yükseltti.
– Ayrıyeten, enflasyonun ana eğilimindeki artış yıl sonu enflasyon varsayımına 0,2 puan üst taraflı katkıda bulundu.
– Çıktı açığındaki güncelleme de varsayımı 0,1 puan üst çekti.
2022 yıl sonu enflasyon varsayımını de %7,5’ten %7,8’e yükselttiklerini kaydeden Kavcıoğlu, “Diğer yandan, besin enflasyonu varsayımındaki güncelleme iddiası 0,1 puan artırırken, çıktı açığındaki değişiklik ise 0,1 puan yükseltici istikamette katkıda bulundu” bilgisini verdi.
Yükselecek enflasyona banka oynaklık diyor
Kavcıoğlu enflasyonun bu yaz aylarında, başta ithalat fiyatları ve yönetilen/yönlendirilen fiyatlar olmak üzere arz ve talep taraflı çeşitli ögelerin tesiriyle “oynak bir seyir izleyebileceğini” söyledi. Hatta Lideri uyguladıkları “para siyasetinin bu oynaklıkların ana eğilime yansımasını engelleyecek sıkılıkta” olduğunu argüman dahi etti.
Önümüzdeki en az dört ayda %18-19 aralığında olacak bir yıllık TÜFE enflasyonuna oynak değil yüksek demek daha hakikat olur. Üstelik bu düzeyde bir enflasyona karşılık %19 siyaset faizine sıkı demek büsbütün yanlıştır. Bu açıdan TL’den dövize yönelim devam ederken, enflasyon beklentileri de kesinlikle yükselmeye devam edecektir.
Kısaca TCMB-Kavcıoğlu’nun para siyaseti idaresindeki temelleri kusurlu olduğu için, para siyaseti uygulamasından dilek ettikleri sonucu elde etmeleri mümkün görünmüyır.
Kavcıoğlu Cumhurbaşkanı Erdoğan açısından vazifesini koruyabilmek ismine enflasyonda kısa vadede gözlenebilecek hareketin süreksiz olacağını ve enflasyonun yılın son çeyreğinde bariz biçimde düşeceğini söylüyor olabilir. Sonuç ile beklentisinin farklı oluşacağını da kendisine vakit gösterecek mevcut kurallar altında.
Yeni swap mutabakatlarının ve hatta kripto para uygulaması konusundaki muştular ise, para siyasetindeki temel sıkıntılar ortadayken, fazla bir kıymet taşımadığını eklemek gerekir.
GA.
Para Tahlil
