Çin, ivme kaybetmeye başlayan covid sonrası ekonomik toparlanmasını desteklemek ismine mecburî karşılık (ZK – reserve requirement ratio) oranlarında 50 baz puan indirime gitti. 20 Nisan 2020’den bu yana birinci defa siyaset yansısı veren Çin, bu atılım ile yaklaşık 1 trilyon yuan (154,2 milyar $) uzun vadeli likidite hür bırakarak bankaların rezerv olarak tutması gereken nakit ölçüsünü azaltacak.
Öte yandan, Japonya’nın çekirdek makine siparişleri, Mayıs ayında arka arda üçüncü ayda da yükseliş kaydetti. Koronavirüs pandemisi ile uğraş eden bir iktisat için sevindirici olarak görülen bu gelişme, Asya borsalarında yüzlerin gülmesine neden oldu.
Asya payları, Wall Street’teki Cuma günü rekor kapanış ve Çin’deki siyaset gevşemesinin global büyümeye ait son zamanlardaki tedirginliklerin bir kısmını sakinleştirmeye yardımcı olmasıyla Pazartesi günü hoş bir ralli ile haftaya adeta merhaba dediğini görüyoruz. Gösterge endeks Tokyo borsası %2,3 yükseliş kaydederken, Asya genelinde %1 civarında yükseliş görülüyor. Asya’daki heyecanın tersine, ABD borsalarının vadeli süreçlerinde yatay bir seyir görüyoruz.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü ve OPEC+ olarak bilinen bir küme olan müttefiklerinin Ağustos ayından itibaren üretimi artırmak için bir muahedeye varamamasının akabinde petrol fiyatları geçen Salı günü sert düşüş kaydetmişti. Bunun da ardında, Birleşik Arap Emirlikleri’nin OPEC+ üretim kısıntılarına yönelik önerilen sekiz aylık bir uzatma teklifini reddetmesinin yattığını geçen hafta paylaşmıştık.
Önde gelen üreticiler ortasında önümüzdeki aylarda üretimi artırmaya yönelik görüşmelerde yaşanan çıkmazın arzı sıkı tutması ve koronavirüsün global iktisat üzerindeki tesirine ait tasaları dengelemesi nedeniyle petrol fiyatlarında düşüş eğiliminin de durduğunu not etmemiz gerekiyor. Geride bıraktığımız hafta 77,8 dolar ile 32 ayın yeni tepesini test eden Brent petrolün varil fiyatı, hafta ortası 72,1 dolar düzeyine kadar sert gerilemiş, haftayı ise 75,6 dolardan tamamlamıştı.
Her ne kadar, Asya’da açıklanan güçlü bilgiler yahut Çin’den gelen ZK adıma rahatlama rallisinin yaşanmasına neden olsa da, içinde bulunduğumuz hafta beraberinde pek çok riskleri de beraberinde taşıyor. Piyasaların merceğinde, ABD’de yarın açıklanacak TÜFE enflasyonu bulunuyor. TÜFE’nin Haziran ayında yıllık %4,9 artış kaydetmesi, çekirdek TÜFE’nin ise %4 düzeyine yükselmesi bekleniyor. Beklentilerin üzerinde bir gerçekleşme, FED’in enflasyonda kereste, uçak biletleri üzere “geçici” faktörleri öne sürerek para siyasetinin çehresini sıkılaştırmadan kaçınmasının zorlaştırabilir.
Dünyanın en büyük 20 iktisadının maliye bakanları Cumartesi günü yaptığı açıklamada, yeni koronavirüs varyantlarındaki artış ve gelişmekte olan ülkelerde aşılara zayıf erişimin global ekonomik toparlanmayı tehdit ettiği konusunda uyarıda bulundu.
Pandemi ile enflasyon riski ortasında sıkışmış bir görünüm arz eden Merkez Bankalarının işi pek de kolay değil. Hatırlanacağı üzere, geçen haftalarda, aylık 120 milyar dolar piyasalara tahvil alımı ile likidite takviyesi veren FED’in, tahvil alımlarını azaltmayı gündeme taşıması sonrası, piyasalarda minik bir zelzele yaşanmıştı. Ardından, geri adım atmak zorunda kalan FED üyelerinden, bu sefer de, Delta varyantı ile ilgili temkinli açıklamalar geliyor.
San Francisco FED Lideri Daly, Delta varyantının küresel iktisat için tehdit ögesi olduğunun altını çizerek, ABD iktisadına verilen üstteki paragrafta kelam ettiğim mali dayanağı kaldırma konusunda temkinli olunması uyarısında bulundu! Daly’nin açıklamalarını önemsiyoruz. Öbür FED üyeleri de Daly’e eşlik ederse, piyasalarda var olan huzursuz havanın yumuşamaya başlayabileceğini söyleyebiliriz.
Geçen haftadan kalan bilgiler ortasında, TCMB’nin piyasa iştirakçi anketine nazaran, yıl sonu TÜFE enflasyon beklentisi %14,5 düzeyinden %15,6 düzeyine yükseldiğini görüyoruz. TCMB’nin yıl sonu gayesi %12,2! Yıl sonu USDTRY kuru beklentisi 8,95’ten 8,99 düzeyine yükselirken, 2021 yılı büyüme beklentisi de %4,9’dan %5,8’e yükseldi.
TCMB Mayıs ayı ödemeler istikrarı sayılarını da açıkladı. Buna nazaran, cari süreçler istikrarı iddiaların bir ölçü üzerinde (3,1 milyar dolar) açık verirken, yılın birinci 5 ayda cari süreçler istikrarı 12,7 milyar dolar açık vermiş oldu.
USDTRY kuru, (1) uzun bayram tatili öncesinde TL’nin sunmuş olduğu ağız sulandırıcı faiz, (2) delta varyantına karşı çift doz aşının tesirli olduğu açıklamasını da yardımı ile yumuşayan global satış baskısı ve (3) FED cephesinde yükselen ‘acele etmeyelim’ minvalinde açıklamaların da yardımı ile, 3 haftadır devam ettirdiği yatay seyrini geçen haftaya da taşımayı başardı. Aşağı istikametli hareketin devam edebilmesi için, önümüzde 8,64-8,65 düzeyinde bulunan güçlü haftalık dayanağın aşağı taraflı geçilmesi gerekiyor. Aşağı istikametli geçilmesi durumunda, hava değişebilir! Bilhassa, yaz aylarında, artacak turizm gelirlerinin de USDTRY kurunda süreksiz bir düşüşe neden olabileceğini göz gerisi etmeyelim. USDTRY cephesinde var olan dolar lehine uzun durumlarımızdan geçen haftalarda çıkmış olduğumuzu bir kere daha hatırlatalım.
Her ne kadar haftaya bayram tatiline girecek olsak da, kıymetli bir haftanın içinde bulunduğumuzun tekrar altını çizmek istiyoruz. Yarın ABD’de TÜFE enflasyonu, Çarşamba ÜFE enflasyonu, FED Lideri Powell’in Senato’daki sunumu, içeride TCMB olağan PPK toplantısı (hiçbir değişiklik beklenmiyor); Cuma günü ise ABD’de perakende satışlar verisini takip edeceğiz.
Üstte da değindiğim üzere, delta varyantına karşı tasaların azalması, Çin’den gelen gevşeme adımı ve FED’in bir süre daha destekleyici duruşunu muhafazası ile hava optimiste döndü. Hafta boyunca, ağır bilgi akışını göz gerisi etmeden, iyimserliğin bayram öncesi TL varlıklara da sirayet etmesini bekliyoruz. Bugün içeride istihdam verisi ile Kabine toplantısı takip edilecek.
Amiral gemi Bitcoin cephesinde kabaca 29bin-41bin dolar sıkışması devam ediyor. Orta bir direnç olarak 36,600 düzeyi ön plana çıkıyor. Kısa vadede, artan optimistlik ve risk iştahı Bitcoin cephesinde üst taraflı ataklara neden olabileceğini göz gerisi etmesek de, gürültüden kurtulunca, uzun bir müddettir takip ettiğimiz dikdörtgen formasyonun ana maksadının 21bin düzeyi olduğunu tekrar hatırlatalım.
DXY’nin 92,80 düzeyinin altında kalması, risk iştahı açısından olumlu olarak kıymetlendiriyoruz. Değerli madenler cephesinde, bu yıl için gözbebeğimiz pozisyonunda olan gümüşten her ne kadar geçen ay ayrılarak güç kulvarına adım atsak da, son günlerde, 200 günlük kolay ortalamaların geçtiği 25,80 düzeyinin üzerinde tutunması dikkatimiz çekiyor. Gümüş’e kademeli olarak tekrar girmeyi (25,80 altında ziyan kes şartı ile) düşünüyoruz.
Kaynak: iktisatbank.com
Para Tahlil
