Bu iki kavram çoklukla birbiri ile karıştırılmaktadır. Bu durum çok olağan. Zira bakın TDK’ya nazaran bu kavramların karşılığı neymiş?
Manipülasyon: Yönlendirme, bilgileri değiştirme, varlıkları yapan, açıklayıcı ve faydalı bir biçimde kullanma…
Spekülasyon: Vurgunculuk, saptırma…
Sözlüğümüze bakan biri sizce hangisini daha olumsuz bir süreç olarak görür?
Spekülasyon bir hataymış, manipülasyon bir olağan bir süreçmiş üzere durmuyor mu sizce de?
TDK bunu yapıyorsa beşerler nasıl karıştırmasın bu kavramları…
Pekala doğrusu nedir? Tanımlayalım…
Manipülasyon: Piyasa dolandırıcılığı olan kabahat niteliğindeki hareket, alım satım süreçleri ile sanal bir görünüm yaratarak öteki yatırımcıların alım satım hisseleri üzerinde tesirli olma.
Spekülasyon: Gelecekte oluşacak fiyat değişimlerinden kar sağlamaya çalışmak
Görüldüğü üzere hür piyasada spekülasyon yasal ve doğal bir süreçtir. Buna rağmen manipülasyon gerek süreç gerekse bilgi dolandırıcılığı ile yatırımcıları aldatmaktır.
Madem manipülasyon bir hata, o halde cezası yok mu? Evet var, hatta 2013 yılında yenilenen Sermaye Piyasası Kanunu’na nazaran daha geniş bir düzenlemeye gidildi.
Bilgi bazlı piyasa dolandırıcılığı yapanlar, yani yatırımcıların kararlarını etkilemek maksadıyla palavra, yanlış yahut aldatıcı bilgi veren, söylenti çıkaran, haber veren, yorum yapan yahut rapor hazırlayan ya da bunları yayanlar; 2 yıldan 5 yıla kadar mahpus ve beş bin günden on bin güne kadar isimli para cezası;
Süreç bazlı piyasa dolandırıcılığı yapanlar, yani piyasası araçlarının fiyatlarına, fiyat değişimlerine, arz ve taleplerine ait olarak yanlış yahut aldatıcı izlenim uyandırmak maksadıyla alım yahut satım yapan, buyruk veren, buyruk iptal eden, buyruk değiştiren yahut hesap hareketleri gerçekleştirenler ise 2 yıldan 5 yıla kadar mahpus + 5000 güne kadar isimli para cezası;
Bilgi Suistimali yapanlar, fiyatlarını, kıymetlerini yahut yatırımcıların kararlarını etkileyebilecek ve şimdi kamuya duyurulmamış bilgiler ile alım ya da satım buyruğu veren ve kendisine ya da bir diğerine menfaat sağlayanlara da 2 yıldan 5 yıla kadar mahpus yahut isimli para cezası verilir.
Sermaye Piyasası Kurulu’nun bu düzenlemeleri ile yatırımcının korunması amaçlanmaktadır. Manipülasyon, sermaye piyasamızın adeta inanç baltalayıcısıdır. Bu süreçler, yalnızca yatırımların artmasını engellememekte tıpkı vakitte, dolaylı da olsa, uzun vadede ülke iktisadına de ziyan vermektedir.
Türk sermaye piyasasının gelişimi için yurtiçi ferdî ve kurumsal tasarrufların sermaye piyasasına dahil edilmesi hayli değerlidir. Sermaye piyasamızın çoğunluğu yabancı ve sonlu bir yatırımcı kitlesi ile süreç yaptığı bir gerçektir. Yurtiçi tasarruf oranının yetersiz olduğu Türkiye’nin uzun vadeli yatırım şuuruna muhtaçlığı vardır. Sermaye piyasası ve borsanın “kumar” ve “tüyo” sözleri ile özdeşleştirildiği Türkiye’de tasarruf sahiplerinin piyasa bakışının olumlu tarafta değişmesi gerekmektedir. Türkiye’de sermaye piyasasının prestijinin sağlanması lakin bu algının değişimi ile mümkündür.
Ülkemizde otuz yıllık bir geçmişi olan sermaye piyasasında hem kurumsal hem de ferdî yatırımcının inancı kazanılamamıştır.
Son periyotta sermaye piyasasının düzenlemeleri olumlu açıdan dikkat çekmektedir. Lakin yalnızca yasa düzenlemek ile manipülatif süreçlerin önüne geçmek mümkün değildir. Güzel bir düzenleme, iyi bir denetleme ve konusunda uzman süratli bir yargı sürecine gereksinim vardır. Manipülasyon süreçlerinin tespiti kolay olmayıp bu hataların yargı süreci problemli geçmektedir.
Doç Dr Aysel Gündoğdu, Finansoloji sitesini ziyaret edin
Artunç Kocabalkan-FÖŞ: Dünyada altın yükselir, Dolar zayıflar
İş Yatırım Strateji Raporu: Doğal Gaz keşfi neleri değiştirecek?
Recep Erçin: TPAO ve BOTAŞ doları düşürecek!
Para Tahlil
