Piyasalar Erdoğan’ın dün akşamki kelamlarına neden büyük reaksiyon verdi? “Şahsının faiz iddiası” Türkiye’yi nereye götürebilir? Faiz indirimi takıntısının faturasını kim ödeyecek?
Erdal Sağlam’ın Deutsche Welle Türkçe’de yer alan tahlilinden alıntır…
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın uzun müddetten sonra bir TV programına çıkıp “Merkez Bankası liderimle konuştum, faizi indirmemiz lazım” demesi, TL’nin rekor bedel kaybına neden oldu. Piyasalar, tüm dünyanın artan enflasyona karşı takındığı tavra karşın, Türkiye’nin yükselen enflasyona “faiz indirimi” ile yanıt verme niyetini şaşkınlıkla karşıladı.
Piyasaların bu kadar büyük reaksiyon vermesinin bir çok nedeni var. Birincisi artık “şahsım” diyerek tüm kararları tek başına almaya başlaması ve Merkez Bankası bağımsızlığının tümüyle yok edilmesi. Enflasyonun dünyada şimdi yükselmediği devirde bile Türkiye’deki enflasyonun yine yüzde 17’ye çıkmış olması, artış trendinin ise devam ediyor olması, piyasaların yansısını artırıyor. Bugünlerde dünyada tekrar enflasyon trendi başlamışken, buna bağlı faiz artışları gündeme gelirken; Türkiye’nin artan enflasyona karşın faiz indirimini lisana getirmesi ise ister istemez paniğin büyümesine neden oluyor.
Birebir yanılgıyı yapmanın maliyeti ne olur?
Türkiye’nin kendine mahsus ekonomik şartları ise bu türlü bir devirde faiz indiriminin çıkaracağı faturayı iyice büyütüyor. Türkiye dış açığı olan, bu nedenle yabancı sermayeye muhtaçlık duyan bir ülke. Rasyonel siyasetler uygulayıp dış kaynak akışını devam ettirmesi kaide. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yüksek büyüme hırsını yerine getirebilmesi için ise kesinlikle yüklü dış kaynak akışının tekrar sağlanması gerekiyor. Özel dal dış borçlarının yüksekliği, kamu borçlarındaki büyüme, bunun yanında “128 milyar dolarlık rezervin eritilmesi”, Türkiye iktisadı için seçebileceği yolları iyice sınırladı. Rasyonel yönetilen bir iktisatta Erdoğan’ın seçebileceği yollar ortasında, “enflasyonun altında faiz belirlenmesi” üzere bir tekniğe ise hiçbir halde yer yok.
Hasebiyle Bakan Berat Albayrak devrinde olduğu üzere, enflasyonun altında Merkez Bankası faizi belirlenip, yan yollarla fiili yüksek faiz uygulaması artık uygulanamaz bir metot haline geldi. Zira bu metotta kurlardaki yükselme döviz rezervlerini eriterek dengelenmeye çalışılmıştı, lakin artık bunu yapacağınız döviz rezervleri de bitti. Türkiye’nin swaplar hariç net döviz rezervinin eksi 50 milyar dolarlarda bulunması, geçmişteki yanlışları tekrar denemeyi imkansız kılıyor.
Buna karşın tıpkı yola girilir, yani göstermelik Merkez Bankası faiz indirimleri yapılıp, fiilen yüksek faiz uygulanırsa, bunun kurlara tesiri artık çok daha büyük olacak, sonunda ödeme meşakkati bile yaratabilecektir.
Erdal Sağlam
© Deutsche Welle Türkçe
Yazının Devamına Buradan Ulaşabilirsiniz
Para Tahlil
